Ad Apostolorum Principis

Ad Apostolorum Principis

Encyklika papieża Pius XII dotycząca komunizmu oraz Kościoła w Chinach, wydana 29 czerwca 1958 roku.

Bezpośrednią przyczyną jej powstania było utworzenie Patriotycznego Stowarzyszenia Katolików Chińskich w 1957 roku. Zostało ono założone przez niewielką grupę chińskich duchownych i świeckich katolików pod wpływem komunistycznych władz Chińskiej Republiki Ludowej, w kontekście prześladowań Kościoła prowadzonych przez komunistów. Stowarzyszenie odcięło się od dotychczasowych misji katolickich, określając je jako „zewnętrzne”, oraz odrzuciło jurysdykcyjne zwierzchnictwo papieża. W 1957 roku wybrano i wyświęcono pierwszych biskupów bez zgody Watykanu. Papież Pius XII wcześniej potępiał antykatolickie działania chińskich komunistów, czego przykładem były: list apostolski Cupimus imprimis z 18 stycznia 1952 roku oraz encyklika Ad Sinarum Gentem z 7 października 1954 roku. W nowej encyklice papież skrytykował cele Stowarzyszenia, uznając je za oszukańcze: patriotyzm – w rzeczywistości przymus katolików do akceptacji ateistycznego materializmu; obrona pokoju – faktycznie atak na Kościół oraz próba jego wykorzystania do podporządkowania narodu chińskiego; wolność – w rzeczywistości obalenie praw Kościoła i podporządkowanie go władzom cywilnym.

Papież skrytykował Stowarzyszenie za zgodę i współudział w działaniach takich jak:

  • wygnanie misjonarzy zagranicznych,
  • uwięzienie licznych duchownych oraz tzw. „reedukację” kleru wiernego papieżowi w obozach,
  • głoszenie poglądów sprzecznych z doktryną katolicką, które ograniczałyby władzę Kościoła jedynie do spraw religijnych, podczas gdy obejmuje ona całość moralności i prawa naturalnego,
  • nieposłuszeństwo wobec swoich biskupów oraz łamanie dyscypliny kościelnej,
  • samowolny wybór nowych biskupów wbrew wyłącznym uprawnieniom papieża do ich nominacji,
  • zerwanie łączności ze Stolicą Apostolską oraz szerzenie poglądów wrogich wobec papiestwa.

Papież przypomniał, że w przypadku samowolnej konsekracji biskupów oraz faktycznego zerwania z Rzymem grozi ekskomunika zarówno temu, kto udzielił święceń, jak i temu, kto je przyjął. Było to najpoważniejsze ostrzeżenie dla Stowarzyszenia. Równocześnie Pius XII zapewnił wiernych katolików o swoim duchowym wsparciu i zachęcił ich do wytrwałości. Podział wśród katolików chińskich trwa do dziś. Ad Apostolorum Principis była ostatnią encykliką Piusa XII, który zmarł trzy miesiące później.