Actio vi bonorum raptorum – w prawie rzymskim to powództwo wytaczane przez poszkodowanego przeciwko sprawcy rabunku (rapina).
Charakterystyka powództwa
Początkowo rabunek był uznawany za szczególny typ kradzieży jawnej (furtum manifestum), co prowadziło do stosowania actio furti manifesti przeciwko sprawcom. Jednak od roku 76 p.n.e., za czasów pretora Lucullusa, rabunek (rapina) zaczął być traktowany jako odrębny delikt, ścigany poprzez actio vi bonorum raptorum (dosłownie: skarga dotycząca mienia zrabowanego przemocą). Jeżeli powództwo zostało wytoczone w ciągu roku od zdarzenia, jego wartość wynosiła czterokrotność (quadruplum) wartości zrabowanego mienia. Po upływie roku powództwo opiewało jedynie na pojedynczą wartość (simplum). W okresie prawa klasycznego istniał spór w doktrynie dotyczący charakteru tego powództwa – czy jest ono karne, czy mieszane. Prawo justyniańskie uznało je za skargę mieszaną, gdzie w quadruplum zawierało się potrójne odszkodowanie (triplum) oraz grzywna (simplum). W takim rozumieniu powództwa występowało zjawisko konkurencji skarg, w tym skargi o wydanie zrabowanej rzeczy.
Powództwo to zaliczano do actiones famosae – skutkowało ono infamią pozwanego w przypadku zasądzenia.
Bibliografia
Władysław Rozwadowski „Prawo rzymskie” Wydanie II. Poznań 1992 ISBN 83-01-10031-1