Actio commodati contraria

W prawie rzymskim termin „actio commodati contraria” odnosi się do powództwa, które przysługuje komodatariuszowi przeciwko komodantowi w przypadku niewykonania umowy użyczenia. Jest to rodzaj powództwa in personam.

Charakterystyka powództwa

W ramach umowy użyczenia, użyczający miał obowiązek zwrócić komodatariuszowi wydatki, które ten poniósł na rzecz stanowiącą przedmiot umowy. Oprócz tego, użyczający był odpowiedzialny za działanie podstępne (dolus) oraz za grube niedbalstwo (culpa lata).

Pierwotnie, roszczenia związane z szkodami wynikającymi z umowy użyczenia były chronione jedynie przez pretorską skargę in factum, która miała na celu ochronę negatywnego interesu umownego, co oznaczało, że opiewała na wyrównanie poniesionej szkody. Z biegiem czasu, na końcu republiki, kiedy same odszkodowania nie były wystarczające, pretor zaczął przyznawać stronom umowy skargi cywilne, które miały na celu realizację kontraktu. W przypadku roszczeń komodatariusza, była to właśnie actio commodati contraria.