Actio ad exhibendum
Actio ad exhibendum to termin z prawa rzymskiego, który oznacza powództwo o okazanie rzeczy spornej. To powództwo mogło być wnoszone przez byłego właściciela rzeczy, która w wyniku akcesji stała się częścią składową innej rzeczy, przeciwko obecnemu właścicielowi tej rzeczy.
Charakterystyka powództwa
Dzięki temu powództwu dawny właściciel mógł żądać odłączenia rzeczy (jeżeli było to fizycznie możliwe) oraz jej okazania przed sądem. Gdy pozwany przeprowadzał takie odłączenie, prawo własności byłego właściciela do spornego przedmiotu mogło zostać przywrócone, co pozwalało mu na wystąpienie z żądaniem zwrotu rzeczy w ramach skargi windykacyjnej (rei vindicatio). Powództwo to zaliczano do grupy actiones in rem.
Ustawa XII tablic wykluczała możliwość wykorzystania actio ad exhibendum w celu odzyskania własności materiałów użytych do budowy budynków. Taki przepis miał na celu ochronę istniejących budowli przed zniszczeniem. Osoba, której materiały posłużyły do wzniesienia cudzej budowli, mogła domagać się odszkodowania na podstawie powództwa actio de tigno iuncto.
Bibliografia
Marek M. Kuryłowicz, Adam A. Wiliński, Rzymskie prawo prywatne, Kraków: „Zakamycze”, 1999, ISBN 83-7211-089-1, OCLC 830208116. Brak numerów stron w książce.