Acting-out
Acting-out to zachowanie, nad którym jednostka nie ma pełnej kontroli, a które służy jako forma rozładowania nagromadzonego napięcia wynikającego z nieuświadomionych impulsów i życzeń. To działanie nie jest jednak skierowane bezpośrednio na źródło tych emocji. Rozładowanie napięcia zachodzi w sposób patologiczny oraz dekonstruktywny.
Osoba przejawiająca takie zachowania nie martwi się o potencjalne negatywne skutki, zarówno na poziomie osobistym, jak i społecznym. Do kategorii tych zachowań zalicza się m.in. działania przestępcze, impulsywne reakcje, wybuchy złości, samookaleczanie się w celu złagodzenia napięcia (np. lęku czy depresji) oraz zażywanie narkotyków.
Powtarzające się zachowania tego typu mogą prowadzić do zakłóceń w relacjach interpersonalnych, a także do problemów z samym sobą, konsekwencji prawnych oraz wielu innych strat w życiu społecznym (np. utrata pracy, rodziny, znajomych itp.).
Celem tych działań jest rozładowanie napięcia, przy jednoczesnym braku uświadomienia sobie emocji, które zazwyczaj towarzyszą tym impulsom. Acting-out jest jednym z mechanizmów obronnych, który często prowadzi do działań aspołecznych.
Przykłady:
- Osoba uzależniona od gier hazardowych, która kompulsywnie gra w pokera,
- Natychmiastowa agresywna reakcja na krytykę,
- Chuligani bijący przypadkowo napotkaną osobę kijami baseballowymi,
- Nastolatek, któremu ostatnio zerwała dziewczyna, zaczyna sprawiać problemy wychowawcze, aby zwrócić na siebie uwagę dorosłych,
- Rzucenie w kogoś przedmiotem zamiast wyrażenia: „zdenerwowałeś mnie”.
Zysk psychologiczny agresora obejmuje wyładowanie emocji, poczucie wszechmocy, wzrost pewności siebie oraz rozładowanie problemów emocjonalnych. Przekształcenie lęku i słabości w działania, które dają poczucie sprawstwa i władzy, pozwala na uniknięcie niepewności, strachu i innych emocji towarzyszących aspołecznym zachowaniom.
Czasami zachowania typu acting-out (utrata kontroli nad niektórymi działaniami) przeplatają się z zachowaniami acting-in (próby kontrolowania impulsywnych lub niebezpiecznych zachowań).
W fazie acting-out osoba uzależniona od zakupów wpada w szał zakupowy, podczas gdy w fazie acting-in nagle przestaje kupować lub unika wszelkich sytuacji związanych z zakupami.
Przypisy