Acinetobacter

Acinetobacter

Acinetobacter to rodzaj bakterii Gram ujemnych, które są bezwzględnie tlenowe i względnie chorobotwórcze, mogące powodować zakażenia szpitalne. Bakterie te wchodzą w skład fizjologicznej mikrobioty skóry oraz śluzówki jamy nosowo-gardłowej. Acinetobacter nie posiada rzęsek ani przetrwalników, a kolonie formują się w postaci pałeczek. W fazie stacjonarnej, podczas intensywnego wzrostu, mogą przyjmować kształt ziarniaków.

Hodowla

Wzrost tych bakterii zachodzi w ciągu 18 do 24 godzin na agarze z krwią (kolonie małe i średnie, wypukłe, bezbarwne) oraz na agarze czekoladowym w warunkach tlenowych, w optymalnej temperaturze wynoszącej od 33 do 35 °C.

Biochemiczne cechy diagnostyczne

Bakterie z rodzaju Acinetobacter charakteryzują się następującymi cechami biochemicznymi:

  • oksydazo ujemne,
  • katalazo dodatnie,
  • laktozo dodatnie,
  • maltozo ujemne,
  • fuktozo ujemne,
  • sacharozo ujemne,
  • brak redukcji azotanów do azotynów.

Rodzaj Acinetobacter dzieli się na gatunki, które są glukozo dodatnie (zdolne do rozkładu glukozy, np. A. baumannii) oraz te, które nie potrafią oksydować glukozy (np. A. lwoffii oraz A. haemolyticus). Bakterie te nie produkują indolu ani H2S.

Czynniki zjadliwości

Główne czynniki zjadliwości bakterii z rodziny Acinetobacter to:

  • otoczki,
  • fimbrie, które są rzadkością,
  • białka błony zewnętrznej,
  • endotoksyna (lipopolisacharyd),
  • enzymy, takie jak esterazy i lipazy.

Zakażenia

Jak wspomniano wcześniej, Acinetobacter najczęściej wywołuje zakażenia szpitalne, w tym:

  • zapalenia płuc, zwłaszcza u pacjentów korzystających z respiratorów,
  • zakażenia skóry i tkanek miękkich,
  • zakażenia układu moczowego,
  • zapalenia ośrodkowego układu nerwowego, np. opon mózgowo-rdzeniowych.

Leczenie zakażeń

Rodzaj Acinetobacter jest odporny na penicyliny. W przypadku szczepów wieloopornych, lekami z wyboru są tygecyklina lub karbapenemy w połączeniu z sulbaktamem.

Wybrane gatunki

  • Acinetobacter baumannii
  • Acinetobacter calcoaceticus
  • Acinetobacter lwoffii
  • Acinetobacter ursingii
  • Acinetobacter haemolyticus

Przypisy

Bibliografia

Podstawy Mikrobiologii Lekarskiej. PZWL, Warszawa 1979, red. Leon Jabłoński. ISBN 83-200-0181-1, s. 283 i 277.

Mikrobiologia. Elsevier, Wrocław 2011, Patrick R. Murray, Ken S. Rosenthal, Michael A. Pfaller. ISBN 978-83-7609-294-2, s. 331.