Achille Delaere
Achille Delaere (ur. 1868 w Lendelede, zm. 1939) był belgijskim duchownym rzymskokatolickim i redemptorystą. Był jednym z kluczowych organizatorów struktur Kościoła katolickiego obrządku bizantyjsko-ukraińskiego wśród emigrantów ukraińskich w Kanadzie.
Życiorys
Delaere był synem rolnika i od najmłodszych lat pomagał ojcu w pracy na farmie. W wieku dziewiętnastu lat wstąpił do zakonu redemptorystów, a święcenia kapłańskie otrzymał w 1896 roku. Dwa lata później, na zaproszenie arcybiskupa Adélarda Langevina, zdecydował się wraz z dwoma innymi duchownymi udać do Kanady w celu posługi wśród polskich i ukraińskich emigrantów. Przed wyjazdem na nową misję spędził rok w Tuchowie w Galicji, gdzie uczył się języka polskiego. Po przybyciu do Kanady, miał pełnić posługę w okręgu Brandon-jezioro Shoal w Manitobie. Wyruszył z Liverpoolu na statku „Scorsman”, który uległ katastrofie w cieśninie Belle Isle; zginęło szesnastu pasażerów. Delaere był jednym z ocalałych i dotarł do Brandon 11 października 1899 roku, gdzie został powitany przez redemptorystów już pracujących na tym terenie.
Od 1903 roku ks. Delaere oraz inni redemptoryści z Manitoby zaczęli odwiedzać region Yorkton w celach duszpasterskich. Jak zauważył Delaere, na tym obszarze mieszkało jedynie 30-40 rodzin angielskich, a od momentu wyjazdu wcześniejszych oblatów, żadni katoliccy duchowni nie prowadzili tam żadnej działalności duszpasterskiej. W tym czasie obecni byli duchowni z Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego, niekanonicznego Kościoła Serafinowskiego oraz protestanccy. W trosce o emigrantów w Yorkton Delaere zachęcał francuskojęzycznych kanadyjskich seminarzystów do nauki języków ukraińskiego i polskiego. Uzyskał również wsparcie ks. Kryżanowskiego, bazylianina.
Delaere szybko zrozumiał, że większość emigrantów z Galicji była związana z Kościołem greckokatolickim, a brak duchownych tego obrządku (co zmuszało ich do uczestniczenia jedynie w nabożeństwach łacińskich) zniechęcał ich do Kościoła. Mimo braku wsparcia ze strony arcybiskupa Langevina, Delaere zdecydował się na przejście na obrządek bizantyjski. 12 stycznia 1904 roku założył w Yorkton klasztor redemptorystów, który miał opiekować się grekokatolikami (współczesna łacińska parafia św. Gerarda znajduje się w tym miejscu). 9 marca 1906 roku papież Pius X zgodził się na to, aby belgijski duchowny mógł służyć w obrządku bizantyjskim, a jego pierwsza greckokatolicka Święta Liturgia miała miejsce 26 września 1906 roku.
Ukraińscy emigranci, którzy mieli trudności z wymową nazwiska belgijskiego kapłana, nazywali go „ojcem Dollarem”. Iwan Bodrug w swoich wspomnieniach dotyczących życia religijnego Ukraińców w Kanadzie w latach 1903-1913 odnotował, że „ojciec Dollar” pełnił posługę w nowo wzniesionej cerkiewce w Sifton. Służył w tradycyjnych szatach liturgicznych obrządku wschodniego, a homilie głosił po polsku. Współpracownicy Delaere’a wspominali, że opanował język ukraiński na przeciętnym poziomie i nigdy nie nauczył się w pełni francuskiego (jego ojczystym językiem był język flamandzki), jednak jego zaangażowanie i umiejętności sprawiały, że był postrzegany jako osoba niezbędna w swojej misji.
Po wielokrotnych naleganiach Delaere, arcybiskup Langevin zgodził się na jego propozycję sprowadzenia greckokatolickiego biskupa do Kanady. W maju 1912 roku ks. Delaere rozmawiał na ten temat z papieżem Piusem X, a w lipcu, po konsultacjach z hierarchami greckokatolickimi z Galicji, papież skierował do Kanady ks. Nykytę Budkę, który następnie przyjął święcenia biskupie. Nykyta Budka został mianowany biskupem tytularnym Patara i konsekrowany przez metropolitę lwowskiego Andrzeja Szeptyckiego w asyście biskupów przemyskiego Kostiantyna Czechowicza oraz stanisławowskiego Grzegorza Chomyszyna w dniu 13 października 1912 roku.
Relacje pomiędzy biskupem a ks. Delaere nie były najlepsze. Pomimo namów do zaprzestania pracy duszpasterskiej wśród kanadyjskich Ukraińców, duchowny odmówił.
Kontynuował swoją działalność duszpasterską w Manitobie aż do swojej śmierci w 1939 roku.
Przypisy
Bibliografia
- Bodrug, Ivan. Independent Orthodox Church: Memoirs Pertaining to the History of a Ukrainian Canadian Church in the Years 1903–1913, Ukrainian Research Foundation, 1982.
- PaulP. Laverdure PaulP., Achille Delaere and the Origins of the Ukrainian Catholic Church in Western Canada [online].
- Orest T.O.T. Martynowych Orest T.O.T., Ukrainians in Canada: The Formative Period, 1891–1924, Edmonton: Canadian Institute of Ukrainian Studies Press, University of Alberta, 1991.