Acherontia lachesis – gatunek ćmy należący do rodziny zawisakowatych.
Taksonomia
Łacińska nazwa tej zmierzchnicy nawiązuje do mitycznej rzeki Acheron. Epitet gatunkowy odnosi się do Mojry Lachesis, która w mitologii greckiej strzeże nici żywota.
Morfologia
Rozpiętość skrzydeł, które są składane w charakterystyczny sposób, wynosi około 100–132 mm. W momencie zagrożenia osobnik rozpościera je, wydając dźwięki przypominające pisk.
Podobnie jak u blisko spokrewnionej zmierzchnicy trupiej główki, na grzbiecie, który w większości jest czarny, występuje wzór przypominający ludzką czaszkę. Spód ciała jest jaśniejszy niż grzbiet. U samców występuje więcej czerni niż u samic. Czerwone włoski pokrywają koniec mesonotum, metanotum oraz brzeg przedstawiający czaszkę. Czułki kończą się białymi łuskami, które są dłuższe i bardziej rozciągnięte niż u zmierzchnicy trupiej główki. U samic czułki są dodatkowo cieńsze, podczas gdy u samców nie ma różnic w grubości między gatunkami.
Pulpi są obficie rozdzielone na końcach. Otwór waginalny u samic posiada proksymalnie poprzeczną krawędź lub płatek, który zagięty jest bocznie.
Występowanie
Motyl ten występuje w większości obszarów krainy orientalnej oraz w pobliskich regionach – od Indii, Pakistanu i Nepalu po Filipiny, Indonezję, południową Japonię (wyspy Riukiu, Kiusiu, chociaż starsze źródła mogą nie uwzględniać tego kraju) oraz południowy Dalekowschodni Okręg Federalny Federacji Rosyjskiej. Na Tajwanie zamieszkuje okręgi Hualian, Kaohsiung oraz miasto Tajpej. W Chinach występuje w takich regionach jak Hebei, Pekin, Szantung, Shaanxi, Henan, Jiangsu, Anhui, Szanghaj, Zhejiang, Hubei, Syczuan, Chongqing, Yunnan, Tybet, Kuejczou, Hunan, Jiangxi, Fujian, Guangdong, Hongkong oraz Kuangsi. Niedawno gatunek ten rozszerzył swoje występowanie także na Hawaje.
Lokalizacja typowa znajduje się w rejonie indo-malajskim (India orientalis).
Tryb życia i zachowanie
Owad ten prowadzi nocny tryb życia.
Jest miłośnikiem miodu. Naśladuje zapach pszczoły miodnej, aby dostać się do ula. Dzięki silnemu i mocno zbudowanemu językowi przebija plaster, by spijać miód, atakując różne gatunki pszczół.
Rozmnażanie
Samica składa jaja o średnicy około 2 mm na spodniej stronie liści różnych roślin. Wśród rodzajów roślin wymienianych przez Belle’a i Scotta znajdują się m.in.:
- bignoniowate
- bobowate
- oliwkowate
- psiankowate
- jasnotowate
- werbenowate
Larwy, które mogą mieć kolor brązowoszary (najczęściej), zielony lub żółty, osiągają długość przekraczającą 1 dm. Obserwuje się je na roślinach takich jak Erythrina speciosa od maja do lipca. Larwy żółte mają czerwone skośne pasy, podczas gdy zielone zdobią żółte pasy z niebieskim z przodu. Ponadto, larwy schodzą po pniu, aby przepoczwarzyć się na ziemi.
Poczwarka, mająca kasztanowy kolor z czarnymi segmentami na grzbiecie, mierzy od 57 do 87 mm długości oraz 14 mm szerokości.
Wyloty motyli mają miejsce w różnych miesiącach w zależności od regionu:
- w kwietniu i maju na Tajwanie w okręgu Kaohsiung
- w maju i czerwcu w Guangdong (Chiny)
- w czerwcu w okręgu Hualian (Tajwan)
- w sierpniu w Guangdong oraz w Jiangxi, Fujian (Chiny)
- w czerwcu w Hongkongu, Syczuan, Junnan, Zhejiang (Chiny)
- w Henan i Kuejczou (Chiny) od czerwca do lipca
- w lipcu w Szanghaju (Chiny)
- od sierpnia do początku września w Kraju Nadmorskim w Rosji
- w wrześniu na wyspie Kiusiu w Japonii
W Hongkongu motyla można zobaczyć od marca do października, szczególnie w okresie od kwietnia do sierpnia.
Parazytoidy
Gatunki parazytoidów atakujących ten motyl należą do rodziny gąsienicznikowatych (Ichneumonidae). Wśród nich wymienia się gatunki Amblyjoppa cognatoria oraz Quandrus pepsoides.
Status
Zasięg występowania motyla obejmuje również obszary chronione, takie jak Taroko National Park w okręgu Hualian (Tajwan).
Przypisy