„Acheron”
„Acheron” to australijski torpedowiec typu „Acheron”, który został zbudowany w Sydney w 1878 roku. Jest często uznawany za pierwszy okręt, który został wodowany w Australii. Okręt powstał na zlecenie rządu kolonii Nowa Południowa Walia, a jego celem była obrona zatoki Port Jackson przed przewidywanym atakiem ze strony Rosji (tzw. Russian threat). „Acheron”, razem z bliźniaczym „Avernusem”, został wycofany ze służby i sprzedany w 1902 roku, jednak w różnych rolach służył jeszcze do lat 30. XX wieku.
Tło historyczne
Pierwsze silne uczucia antyrosyjskie, związane z obawami przed rosyjskim atakiem na brytyjskie kolonie w dzisiejszej Australii, pojawiły się w 1864 roku, gdy w prasie australijskiej zaczęły ukazywać się artykuły ostrzegające, że kolonie mogą stać się celem bliskiej inwazji rosyjskiej. Obawy przed interwencją rosyjską, znaną jako Russian threat lub Russian scare, nasiliły się w latach 70. XIX wieku, co doprowadziło do budowy różnych fortyfikacji obronnych w głównych miastach Australii oraz do zakupu i budowy okrętów wojennych, mających na celu ochronę lokalnych portów.
Opis konstrukcji
„Acheron” został zaprojektowany przez brytyjskie zakłady John I. Thornycroft & Company, ale w całości zbudowany w Atlas Engineering Company w Sydney. Zazwyczaj uznaje się go za pierwszy okręt stworzony w Australii.
Okręt miał 78 stóp długości i 10 stóp oraz 3 cale szerokości (23,77 x 3,12 m), jego wyporność wynosiła 16 ton (82 stopy i 6 cali długości, 10 stóp i 6 cali szerokości, 4 stopy zanurzenia, a według innego źródła, wyporność wynosiła 22 tony). Napęd stanowił silnik parowy ze skraplaczem, o średnicy cylindrów 11 i 19 cali (28 i 48 cm) oraz skoku tłoka wynoszącym 14 cali (35 cm), generujący moc 200 IHP, napędzający pojedynczą śrubę. Silnik był zasilany węglem, a jego zapas wynosił cztery tony, co pozwalało osiągnąć maksymalną prędkość do 18 węzłów. Okręt był podzielony na 10 wodoszczelnych przedziałów.
Po ukończeniu budowy „Acheron” posiadał dużą, przeszkloną kabinę w rufowej części kadłuba, która mogła pomieścić do 12 osób i była wykorzystywana do transportu ludzi, towarów lub poczty w jego drugorzędnej roli jako dispatch vessel (awizo).
Początkowo „Acheron” był uzbrojony w jedną minę wytykową, jednak później został wyposażony w dwie 18-calowe torpedy.
Załoga składała się z dziewięciu osób, a całkowity koszt budowy okrętu wyniósł 8784 funty.
Historia
Okręt został wodowany w 1878 roku i wszedł do służby w 1879 roku. Zarówno „Acheron”, jak i jego bliźniak „Avernus”, były szeroko opisywane w prasie tamtego okresu, będąc najszybszymi jednostkami pływającymi po wodach australijskich.
Żaden z okrętów nie był wykorzystywany w działaniach bojowych i już około 1885 roku obydwa były w poważnym stanie zaniedbania. W 1885 roku „Acheron” dwukrotnie trafił do suchego dok, gdzie przeprowadzono poważne remonty. Od 1886 roku okręty były aktywne głównie w weekendy, kiedy to pełniły rolę statków wycieczkowych, obsadzonych przez ochotników i rezerwistów. W 1901 roku oba okręty weszły w skład nowo utworzonych Commonwealth Naval Forces, ale już rok później, uznane za przestarzałe i nieprzydatne militarne, zostały wycofane ze służby i sprzedane. „Acheron” został zakupiony za 245 funtów i początkowo służył jako holownik, a później przemianowano go na „Jenner”, gdzie pracował w stanowym departamencie ds. kwarantanny (NSW Quarantine Department). Ostatecznie wycofano go ze służby w latach 30. XX wieku, a dalsze jego losy są nieznane.
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
Ross Gillett: Australia’s First Warship – The Torpedo Boat Acheron. navyhistory.org.au, 2003-03. [dostęp 2019-01-06]. (ang.).
Royal Australian Navy Destroyers, Volume 1 Revised Edition. Silverwater, NSW: Topmill, 2012, s. 6-7. ISBN 978-1-921951-33-6.