Achatinidae

Achatinidae

Achatinidae to rodzina lądowych ślimaków trzonkoocznych (Stylommatophora), która obejmuje ponad 1000 gatunków, w tym największe ślimaki lądowe na świecie. W starszej klasyfikacji, koncentrującej się wyłącznie na podrodzinie Achatininae, zasięg tej rodziny ograniczał się do Afryki Subsaharyjskiej oraz pobliskich wysp. Obecnie, po włączeniu rodziny Subulinidae, zasięg Achatinidae rozciąga się na tropikalne i subtropikalne obszary całego globu. Te ślimaki zamieszkują różnorodne siedliska, od pustyń, przez sawanny i lasy, aż po regiony górskie. Niektóre gatunki, zwłaszcza inwazyjny Lissachatina fulica, zostały szeroko rozpowszechnione przez ludzi w strefie tropikalnej i subtropikalnej, a niekiedy również w umiarkowanej. W polskich cieplarniach czasami notowana jest także zawleczona tu subulina karliczka (Opeas pumilum). Niektóre gatunki są zbierane w celach spożywczych lub hodowane jako zwierzęta ozdobne.

Ślimaki z rodziny Achatinidae charakteryzują się jajowatą, wydłużoną muszlą oraz różnorodną anatomią dróg rodnych. We wszystkich gatunkach występuje dobrze rozwinięta osłona narządu kopulacyjnego.

Rodzajem typowym tej rodziny jest Achatina. W zapisie kopalnym znane są od plejstocenu.

Podział systematyczny

Jeszcze w pierwszej dekadzie XXI wieku, na podstawie danych morfologicznych (budowy muszli i dróg rodnych), wyróżniano w obrębie rodziny trzy podrodziny:

  • Achatininae
  • Callistoplepinae
  • Limicolariinae

W 2017 roku, dzięki badaniom filogenetycznym przeprowadzonym przez Bouchet i in., wyróżniono już 12 podrodzin, degradując dwie z wymienionych wcześniej do rangi plemion oraz włączając do Achatinidae podrodziny, które wcześniej klasyfikowano w osobnej rodzinie Subulinidae; ten podział został również przyjęty przez bazę MolluscaBase:

  • Achatininae Swainson, 1840
  • plemię Achatinini Swainson, 1840
  • plemię Callistoplepini Mead, 1994
  • plemię Limicolariini Schileyko, 1999
  • Coeliaxinae Pilsbry, 1907
  • Cryptelasminae Germain, 1916
  • Glessulinae Godwin-Austen, 1920
  • Opeatinae Thiele, 1931
  • Petriolinae Schileyko, 1999
  • Pyrgininae Germain, 1916
  • Rishetiinae Schileyko, 1999
  • Rumininae Wenz, 1923
  • Stenogyrinae P. Fischer & Crosse, 1877
  • Subulininae P. Fischer & Crosse, 1877
  • Thyrophorellinae Girard, 1895

Dwa rodzaje kopalne nie zostały przypisane do żadnej z podrodzin:

  • Arabicolaria Harzhauser & Neubauer, 2016 †
  • Pacaudiella Harzhauser & Neubauer, 2016 †

Badania molekularne przeprowadzone na wąskiej grupie gatunków potwierdziły monofiletyzm rodziny.

Przypisy