Aceh – Specjalne Terytorium Indonezji
Aceh (wym. [ʔaˈtɕɛh]) to specjalne terytorium (daerah istimewa) Indonezji, położone na północnym końcu Sumatry. Pełna nazwa tego regionu to Nanggroe Aceh Darussalam. W przeszłości stosowano również różne zapisy, takie jak: Acheh, Atjeh czy Achin.
W 2019 roku liczba mieszkańców Acehu wynosiła około 5,3 miliona. Stolicą i centrum administracyjnym tego terytorium jest miasto Banda Aceh.
Ludność Acehu zajmuje się głównie uprawą pieprzu, ryżu, palmy kokosowej, palmy kateszowej oraz kauczukowca. Dodatkowo, w regionie rozwinął się przemysł rafineryjny.
W latach 1976–2005 trwał konflikt pomiędzy armią indonezyjską a lokalnymi rebeliantami z Ruchu Wolnego Acehu. Mieszkańcy Acehu wielokrotnie stawiali opór, najpierw wobec kolonialistów holenderskich, a później rządowi w Dżakarcie. 26 grudnia 2004 roku zachodnie wybrzeże Acehu, w tym stolica regionu, zostało zniszczone na skutek fal tsunami, które zostały wywołane przez silne trzęsienie ziemi w Oceanie Indyjskim. Niektóre miasta, takie jak Calang i Teunom, liczące po około 12 tysięcy mieszkańców, zostały dosłownie zdmuchnięte z powierzchni ziemi. W trakcie operacji wojskowej wprowadzono ograniczenia w poruszaniu się po terytorium, jednak rząd indonezyjski postanowił otworzyć region dla organizacji humanitarnych. Ruchy separatystyczne zgodziły się na tymczasowe zawieszenie broni w trakcie akcji. 15 sierpnia 2005 roku w Helsinkach podpisano porozumienie pokojowe. Separatyści zgodzili się na rezygnację z dążeń do niepodległości, a rząd Indonezji obiecał wprowadzenie zmian w prawie, umożliwiających lokalnym partiom politycznym uczestnictwo w wyborach, co do tej pory było niemożliwe. 11 grudnia 2005 roku odbyły się pierwsze w historii Indonezji wolne wybory na szczeblu regionalnym, w wyniku których gubernatorem Acehu został Irwandi Yusuf, były rzecznik separatystów, a jego zastępcą – Muhammad Nazar.
Aceh jest jedynym regionem w Indonezji, w którym obowiązuje prawo szariatu. Gęstość zaludnienia jest niska (większość ludności to Aczińczycy), a przeważającą część mieszkańców stanowią muzułmanie. Prowincja ta posiada status autonomii.
== Przypisy ==
== Bibliografia ==
Michał Missala, Perspektywy samostanowienia Acehu, „Stosunki Międzynarodowe – International Relations, nr 3–4 (t. 34)”, 2006, s. 197–214, ISSN 0209-0961.
Encyklopedický ústav SAV, Encyclopaedia Beliana: slovenská všeobecná encyklopédia v dvanástich zväzkoch, wyd. 1, t. 1, Bratysława: Encyklopedický ústav Slovenskej akadémie vied, 1999, ISBN 80-224-0554-X, OCLC 44479076 [dostęp 2019-11-04] (słow.). Brak numerów stron w książce.