Accademia Ligustica di Belle Arti
Liguryjska Akademia Sztuk Pięknych jest włoską uczelnią artystyczną, która została założona w 1751 roku w Genui z inicjatywy oświeconej arystokracji oraz młodych artystów, zebranych wokół hrabiego Giovana Francesca Dorii, który był głównym promotorem tego przedsięwzięcia. Akademia ta należy do najstarszych instytucji artystycznych we Włoszech; starsze są jedynie uczelnie artystyczne w Bolonii oraz Wenecji. W jej strukturze funkcjonuje również muzeum sztuki oraz biblioteka.
Historia
XIII i XIX wiek
Liguryjska Akademia Sztuk Pięknych została utworzona w 1751 roku w Genui dzięki inicjatywie oświeconej arystokracji i młodych artystów, skupionych wokół hrabiego Giovana Francesca Dorii. Należy do jednych z najstarszych uczelni artystycznych we Włoszech; wcześniejsze były jedynie uczelnie w Bolonii (Accademia di Belle Arti di Bologna, powstała w 1709 roku) oraz w Wenecji (Accademia di Belle Arti di Venezia, założona w 1750 roku). Pierwsza siedziba Akademii mieściła się w loggii należącej do rodu Dorów przy kościele San Matteo. Na przełomie XVIII i XIX wieku zrodził się pomysł na utworzenie miejskiego muzeum, w którym mogłyby być prezentowane dzieła sztuki już znajdujące się w posiadaniu Akademii (właściwe muzeum zostało otwarte dla publiczności dopiero w 1980 roku). W drugiej połowie XIX wieku istotną rolę wśród kadry pedagogicznej Akademii odgrywał Tammar Luxoro oraz jego Szkoła Pejzażu, która stała w opozycji do akademickiego konserwatyzmu.
XX i XXI wiek
Od pierwszych dekad XX wieku rola dydaktyczna i artystyczna Akademii zaczęła tracić na znaczeniu; uczelnia zaczęła być kojarzona z konserwatyzmem i zniknęła z debaty kulturalnej miasta. 9 maja 1939 roku, na mocy dekretu królewskiego nr 936, uzyskała osobowość prawną.
Akademia Liguryjska odzyskała swoją wyraźną funkcję po zasadniczej transformacji w latach 70. XX wieku; w 1975 roku ponownie otworzyła się na miasto, oferując profesjonalne kursy w zakresie restauracji dziedzictwa artystycznego. W 1979 roku wprowadzono czteroletnie studia artystyczne, a w 1980 roku zainaugurowano pinakotekę Muzeum, co dodatkowo wzmocniło edukacyjną i kulturalną rolę Akademii w życiu miasta i regionu. Ponadto, ustawa o Reformie 508/99 oraz dekret ministerialny 268/2002 zrównały tytuł wydany przez Akademię z dyplomami pierwszego stopnia, wydawanymi przez uniwersytety. Był to kluczowy moment, który pozwolił akademiom odzyskać fundamentalną rolę w kontekście edukacji i badań. W 2004 roku nastąpiło przejście z tradycyjnego, czteroletniego okresu studiów do modelu uniwersyteckiego: krótkie trzyletnie studia, kończące się dyplomem, oraz dwuletnie studia specjalizacyjne, również kończące się dyplomem. To nowe podejście miało na celu przystosowanie Akademii Liguryjskiej do systemu uniwersyteckiego.
Budynek uczelni
Budynek, w którym od 1831 roku znajduje się Akademia wraz z muzeum, został zbudowany po 1826 roku według projektu architekta Carla Barabina na terenie, gdzie wcześniej znajdował się klasztor przyległy do XIV-wiecznego kościoła San Domenico; na tym samym terenie, według projektu tego samego architekta, zbudowano również Teatro Carlo Felice, oddane do użytku w 1828 roku. Budynek Akademii przeszedł przebudowę na początku XX wieku. Jest to obiekt wolno stojący, z portykami z trzech stron. Masywna fasada utrzymana jest w stylu neoklasycznym. W przebudowanym wnętrzu uwagę przyciągają monumentalne schody. W niszy nad pierwszym podestem umieszczony jest posąg św. Katarzyny Aleksandryjskiej, pochodzący z XVI-wiecznego portalu bastionu Acquasola, który został zburzony w 1837 roku. W niszach ośmiokątnego atrium znajdują się cztery marmurowe podobizny znanych genueńskich artystów: Luki Cambiasa, Filippa Parodiego, Bernarda Strozziego i Bernarda Schiaffina; dwie pierwsze wyrzeźbił w 1935 roku Luigi Orengo, a dwie następne – Guido Galletti w 1939 roku.
Stan dzisiejszy
Akademia
Uczelnia oferuje studia w dziedzinie dekoracji, grafiki, malarstwa, rzeźby, nauczania przedmiotów artystycznych oraz realizacji projektów artystycznych dla przemysłu i teatru, które trwają trzy lata i kończą się dyplomem pierwszego stopnia (Laurea di primo livello). Oferowane są także studia specjalizacyjne z zakresu dekoracji, malarstwa, rzeźby oraz scenografii, trwające dwa lata i kończące się dyplomem drugiego stopnia (Laurea di secondo livello).
Akademia ma na celu także promocję sztuk wizualnych, szczególnie w regionie Ligurii, oraz wszelkich działań z nimi związanych, działając na podstawie własnych przepisów i zgodnie z prawem państwowym, również we współpracy z innymi instytucjami krajowymi i międzynarodowymi. Dodatkowo, Akademia dąży do umożliwienia specjalizacji oraz aktualizacji wiedzy dla tych, którzy pragną osiągnąć wyższy poziom profesjonalizmu w dziedzinie sztuk wizualnych.
Muzeum sztuki
Muzea zakładane w XVIII wieku przy Akademiach Sztuk Pięknych miały na celu edukację – ich zbiory miały stanowić wzorcowe modele dla młodych artystów, łącząc teorię z praktyką zgodnie z założeniami edukacyjnymi epoki Oświecenia. W późniejszych latach wiele akademickich zbiorów sztuki oddzieliło się od swoich organów założycielskich, stając się niezależnymi instytucjami, takimi jak mediolańska Pinakoteka Brera czy wenecka Gallerie dell’Accademia. W odróżnieniu od nich, Akademia Sztuk Pięknych w Genui, jako jedna z nielicznych, przez ponad dwa i pół wieku, zachowała swoją integralność, posiadając zarówno uczelnię, jak i muzeum sztuki.
W zbiorach muzeum Akademii znajduje się ponad trzysta obrazów, które są częściowo eksponowane w systemie rotacji, stanowiąc miarodajną antologię malarstwa w Ligurii od XV do XX wieku. Prezentowane są dzieła najbardziej znanych artystów związanych z Genuą, takich jak: Perino del Vaga (Poliptyk św. Erazma), Giovanni Andrea De Ferrari (Święty podnosi upadłego robotnika budowlanego, Adoracja pasterzy), Luca Cambiaso, Bernardo Strozzi (Opłakiwanie martwego Chrystusa, croquis fresków apsydialnych z rozebranego kościoła San Domenico), Giovanni Andrea Ansaldo, Gioacchino Assereto (Męczeństwo św. Bartłomieja), Giovanni Benedetto Castiglione (Wejście zwierząt do arki) oraz Domenico Piola i jego pracownia. Osobną grupę stanowią cenne obrazy namalowane na złotym tle, pochodzące z zburzonych lub zlikwidowanych kościołów (Francesco d’Oberto, Madonna z Dzieciątkiem między św. Dominikiem a św. Janem Ewangelistą).
Twórczość artystyczną w XIX i XX wieku reprezentują prace takich artystów jak: Tammar Luxoro, Ernesto Rayper, Aldredo D’Andrade, Serafín De Avendaño, Rubaldo Merello oraz Plinio Nomellini. Kolekcję wzbogacają rysunki, ryciny, modele gipsowe oraz rzeźby z marmuru, brązów i terakoty, matryce miedziorytowe oraz wyroby z majoliki i porcelany, zebrane w trakcie istnienia Akademii, które odzwierciedlają historię dawnej stolicy Republiki Genui.
Biblioteka akademicka
Zbiory biblioteki składają się z około 5500 książek i czasopism. Biblioteka zajmuje się gromadzeniem, przechowywaniem i wypożyczaniem publikacji, stanowiąc jednocześnie miejsce nauki i badań dla studentów Instytutu (a w niektórych specjalistycznych dziedzinach także dla osób spoza uczelni). Biblioteka gromadzi również wszelkie informacje dotyczące wydarzeń związanych z teatrem, kinem, konferencjami i seminariami organizowanymi przez różne instytucje, jak również o wydarzeniach lokalnych, regionalnych i krajowych, wystawach, konkursach, szkoleniach, studiach podyplomowych oraz stypendiach.