Acanthopidae

Acanthopidae to rodzina modliszek należąca do podrzędu Eumantodea oraz nadrodziny Acanthopoidea.

Morfologia

Modliszki charakteryzują się często intensywnymi kolorami, a w innych przypadkach stosują mimikrę, aby przypominać martwe liście.

W pierwotnej budowie głowy występuje krótki wyrostek (fastigium) na ciemieniu, chociaż ta cecha została utracona w niektórych liniach ewolucyjnych.

Tułów ma wyraźnie zaznaczone rozszerzenia nadbiodrowe. Zatułowie nie posiada narządu tympanalnego (ucha cyklopowego). W skrzydłach przedniej pary (tegmin) można zauważyć wydłużone pterostygmy. Chwytne odnóża przedniej pary mają uda, na których znajduje się co najmniej pięć (zwykle sześć lub więcej) kolców tylno-brzusznych, a także płaty wierzchołkowe z krótkimi kolcami oraz trzy lub cztery kolce dyskoidalne, z których pierwszy nie jest dłuższy od drugiego, gdy jest ich cztery. Golenie odnóży chwytliwych są proste i mają dużą liczbę kolców tylno-bocznych, porównywalną lub większą od kolców przednio-bocznych. Odnóża pary środkowej i tylnej są przeznaczone do poruszania się i nie mają kolców.

Odwłok ma trójkątną płytkę nadodbytową. Przysadki odwłokowe są krótsze niż połowa długości odwłoka i czasami mają rozdęty, wcięty człon wierzchołkowy.

Genitalia samca wyróżniają się w pełni zesklerotyzowanymi fallomerami oraz oddzielonymi wyrostkami po stronie lewej. Fallomer brzuszny ma wydłużony płat nasadowy po stronie prawej, pierwotny wyrostek dystalny jest zredukowany i przesunięty na stronę lewą, a wtórny wyrostek dystalny jest wykształcony. Apofiza falloidalna, zaopatrzona w płat przedni, jest w dużym stopniu pokryta rozrośniętym, mniej lub bardziej owłosionym płatem błoniastym. Lewy fallomer ma blaszkę grzbietową pozbawioną zaokrąglonego płata.

Ekologia i występowanie

Wszystkie gatunki tej rodziny zamieszkują krainę neotropikalną. Ich zasięg obejmuje zarówno część południowo-, jak i środkowoamerykańską. Preferują głównie wilgotne lasy równikowe, zwłaszcza na obszarze Amazonii i Mata Atlântica, chociaż niektóre z nich występują również w formacjach z wyraźnie zaznaczoną porą suchą i mokrą. Większość z nich żyje na gałęziach, liściach i kwiatostanach drzew oraz krzewów, natomiast przedstawiciele Stenophyllini bytują w warstwie ściółki leśnej.

Taksonomia

Rodzina Acanthopsidae została wprowadzona do systematyki modliszek przez Hermanna Burmeistera w 1838 roku. W systemie Reinharda Ehrmanna i Rogera Roya z 2002 roku do rodziny Acanthopidae zaliczano trzy podrodziny: Acanthopinae, Stenophyllinae i Acontiothespinae. W 2004 roku Roy zmienił nazwę ostatniej z nich na Acontistinae. Podział ten został utrzymany w systemie Daniela Ottego i Lauren A. Spearman z 2005 roku. Z kolei w systemie opartym na molekularnej analizie filogenezy autorstwa Julii Riviery i Gavina J. Svensona z 2016 roku każda z tych podrodzin uzyskała status osobnej rodziny w obrębie nadrodziny Acanthopoidea. W systemie uwzględniającym także dane morfologiczne, opracowanym przez Christiana J. Schwarza i Roya w 2019 roku, do Acanthopsidae włączono podrodziny Acanthopinae i Stenophyllinae, natomiast Acontistinae obniżono do rangi plemienia w obrębie Stenophyllinae.

Systematyka rodziny przedstawia się następująco:

  • Acanthopinae Burmeister, 1838
  • Acanthops Serville, 1831
  • Decimiana Uvarov, 1940
  • Lagrecacanthops Roy, 2004
  • Metacanthops Agudelo, Maldaner et Rafael, 2019
  • Metilia Stal, 1877
  • Miracanthops Roy, 2004
  • Parvacanthops Moulin et Schwarz, 2023
  • Plesiacanthops Chopard, 1913
  • Pseudacanthops Saussure, 1870
  • Royacanthops Moulin et Schwarz, 2023
  • Stenophyllinae Saussure, 1869
  • Acontistini Giglio-Tos, 1915
  • Callibiina Giglio-Tos, 1919
  • Callibia Stål, 1877
  • Acontistina Giglio-Tos, 1915
  • Ovalimantis Roy, 2015
  • Acontista Saussure et Zehntner, 1894
  • Raptrix Terra, 1995
  • Tithrone Stål, 1877
  • Paratithrone Lombardo, 1996
  • Astollia Kirby, 1904
  • Stenophyllini Saussure, 1869
  • Stenophylla Westwood, 1843

Zgodnie z wynikami analiz Riviery i Svensona z 2016 roku oraz Schwarza i Roya z 2019 roku, rodzina Acanthopidae zajmuje pozycję siostrzaną dla Photinaidae, tworząc z nimi klad siostrzany dla Liturgusidae. Te trzy rodziny razem z Coptopterygidae tworzą klad, który charakteryzuje się synapomorfią polegającą na obecności w pierwotnym planie budowy odnóża chwytnego pięciu kolców tylno-brzusznych na udzie.

Przypisy