Acantholycosa

Acantholycosa to rodzaj pająków należący do rodziny pogońcowatych oraz podrodziny Pardosinae. Obejmuje 36 opisanych gatunków, które zamieszkują głównie palearktyczną część Eurazji; jedynie jeden gatunek można spotkać w nearktycznej Ameryce Północnej.

Morfologia

Pająki te mają długość ciała w przedziale od 6 do 10,8 mm oraz ubarwienie od stosunkowo jasnego aż po niemal czarne. U samców kolor zwykle jest ciemniejszy niż u samic, a pająki te zazwyczaj nie mają wyraźnych wzorów. Karapaks ma część głowową z lekko łukowatymi bokami, widzianymi z góry. Oczy pary przednio-środkowej są porównywalnej wielkości do oczu pary przednio-bocznej i leżą w widoku grzbietowym nieco bardziej z tyłu niż one. Wysokość nadustka jest mniej więcej dwukrotnością szerokości oka pary przednio-środkowej. Odnóża są stosunkowo długie; stosunek długości karapaksu do długości uda pierwszej pary odnóży wynosi od 0,83 do 1,26. Golenie pierwszej i drugiej pary mają od 4 do 6 par kolców umiejscowionych na stronie brzusznej.

Nogogłaszczki samca mają jednolicie ciemne cymbium oraz bulbus, który charakteryzuje się szerokim, zazwyczaj rozszerzonym w części odsiebnej embolusem. U większości gatunków występuje kolec lub ząbek w nasadowej ⅓. Apofiza tegularna u większości przedstawicieli tego rodzaju ma ramię wierzchołkowe mniejsze od nasadowego, które często przyjmuje formę blaszkowatą lub kilowatą, a rzadziej kolcowatą; tylko trzy gatunki mają ramię wierzchołkowe większe od nasadowego. Apofiza terminalna składa się z dwóch części: jedna z nich jest kolcowata lub walcowata z zmodyfikowanym szczytem, podczas gdy druga jest blaszkowata i czasami zredukowana. Palea może mieć blaszkowatą wypustkę, lub pazurkowatą czy haczykowatą apofizę na górnej krawędzi, a także część wierzchołkową wydłużoną z drobną, trójkątną wypustką.

Genitalia samicy mają dłuższą niż szerszą płytkę płciową, podzieloną na nasadowy dołek oraz spłaszczoną część górną. U wszystkich gatunków występuje przegroda, zazwyczaj rozszerzona w części nasadowej. Dołek jest zawsze, przynajmniej w nasadowej części, dobrze wykształcony, ale często niemal całkowicie zasłonięty przegrodą. Kieszonki przednie (apikalne) znajdują się z dala od dołka, nie są oddzielone przegrodą, a z wyjątkiem grupy gatunków solituda, w mniejszym lub większym stopniu zlewają się ze sobą. Wulwa ma długie, nie tworzące pętli ani ostrych zakrętów zbiorniki nasienne.

Rozprzestrzenienie

Rodzaj ten jest holarktyczny, ale tylko A. solituda występuje w nearktycznej Ameryce Północnej; pozostałe gatunki są ograniczone do palearktycznej Eurazji. W Europie znane są trzy gatunki, z których jeden występuje w dwóch podgatunkach. W Polsce stwierdzono dwa z nich: A. lignaria oraz A. norvegica sudetica, oba występują jedynie w górach. Najbogatszą faunę, liczącą 30 gatunków, ma Rosja. Dodatkowo pięć gatunków można znaleźć w Kazachstanie, a cztery w Mongolii.

Taksonomia

Rodzaj ten został wprowadzony w 1908 roku przez Friedricha Dahla. Gatunkiem typowym wyznaczono Lycosa sudetica, która obecnie klasyfikowana jest jako podgatunek A. norvegica.

Do rodzaju tego należy 36 opisanych gatunków: