Acanthobrama microlepis
to gatunek słodkowodnej ryby należącej do rodziny karpiowatych (Cyprinidae).
Taksonomia
Po raz pierwszy gatunek ten został opisany naukowo przez włoskiego lekarza i zoologa Filippo de Filippi w 1863 roku, kiedy to otrzymał nazwę Abramis microlepis. Opis ukazał się w pracy zatytułowanej Nuove o poco note specie di animali vertebrati raccolte in un viaggio in Persia nell’ estate dell’ anno 1862, opublikowanej w czasopiśmie „Archivio per la Zoologia, l’Anatomia e la Fisiologia”. Za miejsce typowe uznano rzekę Kura w rejonie Tbilisi (wówczas Tyflis). Holotyp gatunku jest przechowywany w jednym z muzeów w Turyń i posiada numer katalogowy MZUT 673. W 1991 roku brytyjski ichtiolog Brian W. Coad zaklasyfikował gatunek do rodzaju Acanthalburnus. Swoje stanowisko Coad potwierdził także w kolejnych publikacjach (1995, 1996, 1998), a jego klasyfikacja została zaakceptowana przez innych ichtiologów, w tym rosyjską badaczkę Ninę Gidaljewną Bogucką (1997), pracującą wówczas w Instytucie Zoologii Rosyjskiej Akademii Nauk w Petersburgu, oraz Badrucha Karleniego Gabrijeliana z Armeńskiej Akademii Nauk (2001). W 2010 roku zespół pod kierownictwem hiszpańskiej zoolożki Silvi Perei zrewidował opinie Coada, umieszczając gatunek w rodzaju Acanthobrama na podstawie analizy mitochondrialnego i jądrowego DNA, uznając Acanthalburnus za jego synonim. Perea i jej współpracownicy pominęli jednak analizę cech morfologicznych, co zostało uzupełnione przez Fahrettina Küçük i innych w 2014 roku, którzy wykazali szereg wspólnych cech anatomicznych dla rodzajów Acanthobrama i Acanthalburnus, potwierdzając tym samym zasadność zmian zaproponowanych przez hiszpański zespół.
Występowanie i środowisko
Naturalny zasięg występowania Acanthobrama microlepis obejmuje wody Armenii, Azerbejdżanu, Gruzji, Turcji oraz prawdopodobnie Iranu. Gatunek ten zasiedla górny i środkowy odcinek rzeki Kura oraz jej dopływy poniżej Mingeczauru w Azerbejdżanie, a także rzekę Araks poniżej miejscowości Qaradonlu oraz jej dopływy, w tym Arpę i Worotani. Możliwe, że występuje także w dolnym odcinku rzeki Sefid Rud na terenie Iranu. Stwierdzono jego obecność w tureckim jeziorze Çıldır oraz w antropogenicznym zbiorniku wodnym w Armenii, znanym jako Kech’uti. Gatunek został również wprowadzony do wód Iraku.
W klasyfikacji regionów połowowych FAO (ang. FAO Major Fishing Areas) gatunek jest notowany wyłącznie w obszarze wód śródlądowych Azji (obszar FAO 4).
Jest to ryba słodkowodna, bentopelagiczna, która toleruje temperatury wody w zakresie od 10 do 20 °C.
Morfologia
Osiąga maksymalną długość całkowitą (TL) wynoszącą 25 cm.
Znaczenie gospodarcze
Nie ma większego znaczenia gospodarczego, jednak jest lokalnie poławiana w celach konsumpcyjnych.
Ochrona
Od 2014 roku Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje Acanthobrama microlepis za gatunek najmniejszej troski (ang. least concern – LC) na podstawie oceny przeprowadzonej w kwietniu 2014 roku. Trend populacji jest nieznany.