Abwehrgruppe-111 – jednostka wywiadowczo-rozpoznawcza Abwehry w czasie II wojny światowej
Oddział Abwehrgruppe-111 został założony w Królewcu na krótko przed inwazją wojsk niemieckich na ZSRR, która miała miejsce 22 czerwca 1941 roku. Grupa ta podlegała Abwehrkommando-4 i działała w okupowanej Litwie oraz Łotwie, w obszarze operacyjnym niemieckiej 16 Armii, dowodzonej przez generała Ernsta Buscha. W skład kadry niemieckiej wchodzili m.in. ppłk. Hofmeier, por. Lippert, kpt. Bruno Schulz oraz mjr. Meier.
Początkowo Abwehrgruppe była zdominowana przez Białych Rosjan, a agenci byli rekrutowani spośród jeńców wojennych Armii Czerwonej. Ich zadania obejmowały działalność na terenach okupowanych ZSRR, a także przerzuty przez linię frontu. Pod koniec września 1941 roku utworzono specjalne kursy wywiadowcze, które prowadził były kapitan Armii Czerwonej Alexander I. Riss. Od początku 1942 roku kursanci pochodzili z szkoły wywiadowczej Abwehry w Valdze. Wśród werbowanych agentów-radiowców znajdowali się także Cyganie.
W styczniu 1944 roku część Abwehrgruppe, stacjonująca w Rezekne, została włączona do 667 Wschodniego Batalionu Strzeleckiego. Dowództwo nad nim objął mjr A. I. Riss. Reszta oddziału przyjęła nazwę Stab „Alexander”. W tym okresie rozpoczęto intensywny nabór Litwinów, dla których zorganizowano kursy wywiadowcze, na czele których stanął ppor. Wagner. Szkolenie odbywało się oddzielnie dla wywiadowców i radiowców, a w sumie przeszkolono około 100 osób.
W marcu 1945 roku Abwehrgruppe przeniosła swoje operacje w rejon Szczecina, gdzie została przemianowana na Sonderverband „Cezar”. W kwietniu tego samego roku oddział ewakuował się do Neu-Brandenburga, a na początku maja znajdował się w Schwerinie, gdzie poddał się wojskom amerykańskim.
Bibliografia
Siergiej G. Czujew, Спецслужбы Третьего Рейха, t. 1, Moskwa 2003