Abwehrgruppe-104 – oddział zajmujący się rozpoznaniem i wywiadem Abwehry w czasie II wojny światowej
Do lipca 1942 roku grupa ta była podległa Abwehrkommando-101A, a następnie Abwehrkommando-102. Od maja 1943 roku przeszła pod dowództwo Abwehrkommando-101. Działała na południowym odcinku frontu wschodniego, w rejonie operacji niemieckiej 6 Armii feldmarszałka Waltera von Reichenaua, a od maja 1943 roku 4 Armii Pancernej gen. Hermanna Hotha. W skład niemieckiej kadry grupy wchodzili m.in. płk. Leiter, mjr. Czernik, por. Rudolf Pitzer oraz por. Richard Holle. Agentura była rekrutowana z jeńców wojennych Armii Czerwonej w obozach jenieckich, mieszczących się w południowej części Generalnego Gubernatorstwa, na Białorusi oraz Ukrainie. Agenci byli wykorzystywani na terenach okupowanych ZSRR, a także przerzucani za linie frontu Armii Czerwonej. Początkowo przeszkolenie agentów ograniczało się do przekazywania podstawowych informacji wywiadowczych. Dopiero od 1944 roku w Abwehrgruppe-104 zaczęto organizować specjalne kursy wywiadowcze, które prowadził były major Armii Czerwonej Ozierow. Utworzono także oddział szkoleniowy pod dowództwem szefa sztabu Abwehrgruppe, Maxa. W skład tego oddziału wchodzili ukraińscy kolaboranci, którzy byli już wcześniej przerzucani na tyły frontu. Szkolenia obejmowały rozpoznanie bliskiego przedpola sowieckich pozycji. Później w miejscowości Grossdorf powstały dwie grupy szkoleniowe. W pierwszej grupie szkolili się Rosjanie, a w drugiej (liczącej 25 osób) Ukraińcy. Od jesieni 1944 roku Abwehrgruppe-104 nawiązała współpracę z Ukraińskim Legionem Samoobrony płk. Petro Diaczenki, z którego członków rekrutowano agentów. Agenci pochodzili również z grona wschodnich robotników przymusowych z obozu w Cottbus. Jeden z zwerbowanych agentów, były żołnierz Armii Czerwonej o nazwisku Żukow, po przerzuceniu na stronę sowiecką oddał się w ręce funkcjonariuszy SMERSZ, przekazując im wszelkie posiadane informacje. Sowieci zwerbowali go na swojego agenta i nakazali mu powrócić do Niemców. Ci ponownie przerzucili go przez linię frontu z misją wywiadowczą. Żukow tym razem dostarczył Sowietom cenne informacje o Abwehrgruppe.
Bibliografia
Siergiej G. Czujew, Спецслужбы Третьего Рейха, t. 1 i 2, Moskwa 2003