Abun (lud)

Informacje o ludzie Abun

Abun, znany również jako Yenden, Karon czy Karon Pantai, to lud papuaski zamieszkujący indonezyjską część Nowej Gwinei w dystrykcie Sausapor.

Mówią w języku abun, który jest uznawany za izolat, a jego pokrewieństwo z innymi językami nie zostało potwierdzone. Oprócz tego posługują się również językiem indonezyjskim, chociaż w ograniczonym zakresie. Większość z nich przyjęła katolicyzm, nie rezygnując jednocześnie z elementów tradycyjnych wierzeń, takich jak kult duchów.

Rodzima nazwa ludu Abun to „Yenden”, jednak jest ona mało znana wśród innych społeczności. Na zachodnim krańcu ich terytorium używa się również określenia „Yembun” (lub Yimbun). Termin „abun” odnosi się także do miejscowego języka. Szeroko stosowana nazwa „Karon Pantai” (lub Karon) ma pejoratywne znaczenie i pochodzi z języka biak. Ponadto, termin „Karon” dotyczy również ludu Karon Dori. Określenie „Abun” jako nazwa grupy etnicznej zaczęto używać w latach 80. XX wieku, w kontekście działalności misjonarzy. Inne nazwy, jakie są stosowane, to „Manif” (w użyciu wśród ludu Mare) oraz „Madik” (w użyciu wśród ludu Moi).

Ludzie Abun zajmują się wyrabianiem sago, a także łowiectwem i rybołówstwem. Wysoką wagę przykładają do tkaniny kain timur oraz wyrobów ceramicznych, które są symbolem statusu społecznego. Do drugiej połowy XX wieku region ten w dużej mierze opierał się wpływom zewnętrznym.

Organizacja społeczna opiera się na systemie pokrewieństwa patrylinearnym.

Przypisy

Bibliografia

Berry, ChristineCh., Berry, KeithK., A description of Abun: a west Papuan language of Irian Jaya, Canberra: Pacific Linguistics, Research School of Pacific and Asian Studies, Australian National University, 1999 (Pacific Linguistics B-115), DOI: 10.15144/PL-B115, ISBN 0-85883-482-0, OCLC 38834381 [dostęp 2023-09-15] (ang.).

Berry, KeithK., Berry, ChristineCh., A Survey of Some West Papuan Phylum Languages, [w:] Silzer, Peter J.P.J., Sterner, Joyce K.J.K. (red.), Workpapers in Indonesian Languages and Cultures, t. 4, Summer Institute of Linguistics, 1987, s. 25–80, OCLC 896388316 [dostęp 2023-09-15] (ang.).

Holton, GaryG., Klamer, MarianM., The Papuan languages of East Nusantara and the Bird’s Head, [w:] Palmer, BillB. (red.), The Languages and Linguistics of the New Guinea Area: A Comprehensive Guide, Berlin–Boston: Walter de Gruyter, 2018 (The World of Linguistics 4), s. 569–640, DOI: 10.1515/9783110295252-005, ISBN 978-3-11-029525-2, ISBN 978-3-11-028642-7, OCLC 1041880153 [dostęp 2022-10-16] (ang.).

Howard, Michael C.M.C., Bark-cloth in Western New Guinea, [w:] Howard, Michael C.M.C. (red.), Bark-cloth in Southeast Asia, Bangkok: White Lotus Press, 2006 (Studies in the Material Cultures of Southeast Asia 10), s. 169–218, ISBN 974-480-096-8, OCLC 166254124 (ang.).