Abu Tammam
Abu Tammam (znany również jako Habib Ibn Tadus lub Habib Ibn Aus) urodził się około 800 roku w Dżasibie koło Damaszku, a zmarł w 846 roku w Mosulu. Był on poetą oraz antologizatorem w literaturze arabskiej.
W młodości nosił imię Habib i dorastał na przełomie VIII i IX wieku w Dżasibie, jako syn Tadeusza, prawdopodobnie Greka zamieszkującego Syrię. Po przyjęciu islamu, został maulą plemienia Tajji. Zmienił imię swojego ojca na Aus, stąd jego pełne imię to Habib Ibn Aus. Przydomek „Abu Tammam”, co oznacza „ojciec doskonałości”, nadano mu, gdy jego kasydy pochwalne zyskały popularność i zaczęły być uznawane za wzór sztuki poetyckiej.
Abu Tammam spędził swoją młodość w Damaszku, a później przeniósł się do Himsu, gdzie został maulą Tajjitów. Następnie udał się do Egiptu, gdzie zarabiał jako woziwoda. Po powrocie do Syrii zyskał sławę jako poeta dzięki swoim pierwszym panegirykom. Wkrótce został nadwornym poetą kalifa Al-Mutasima (833 – 842), pisząc poematy pochwalne dla władcy oraz znanych osobistości z jego dworu. Po śmierci Al-Mutasima, jego patronem stał się Abd Allah Ibn Tahir (828 – 844), rządzący w Chorasanie. Pod koniec swojego życia Abu Tammam objął stanowisko naczelnika poczty (tajnych służb) w Mosulu, gdzie zmarł.
Abu Tammam był pasjonatem poezji przedmuzułmańskiej i poświęcał się jej zbieraniu oraz studiowaniu. W wyniku tych działań stworzył dwie antologie poezji: Al-Hamasa (Dzielność) oraz Al-Wahszijjat (Odpryski). Pierwsza z tych antologii zawiera wiele wierszy mniej znanych poetów, które dzięki niej przetrwały do dzisiejszych czasów, co świadczy o jego doskonałym wyczuciu artystycznym.
Szacunek Abu Tammama dla tradycyjnej poezji beduińskiej miał znaczący wpływ na jego twórczość. Starał się on wiernie naśladować wzory tej poezji oraz pisać panegiryki zgodnie z kanonami poezji przedmuzułmańskiej i wczesnej poezji Umajjadzkiej. Jednocześnie jego szacunek dla dawnych wzorów łączył się z wirtuozerską zdolnością do wprowadzania nowych tropów stylistycznych (badi), które pojawiły się w nowoczesnej poezji arabskiej. Niektórzy uczeni uważają, że Abu Tammam był lepszym znawcą poezji niż poetą. Jego utwory charakteryzują się trudnym językiem oraz złożoną konstrukcją zdań, co może utrudniać ich odbiór. Jego poezja bywa postrzegana jako sztuczna i wymyślna (masnu), w przeciwieństwie do twórczości jego ucznia i kontynuatora, Al-Buhturiego, której nadano miano naturalnej (matbu).
Zobacz też
Przypisy
Bibliografia
Janusz Danecki (red.): Poezja arabska: wiek VI-XIII: wybór. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Oddział, 1997. ISBN 83-04-04246-0. Brak numerów stron w książce.
Jolanta Jasińska: Abu Nuwas. W: Józef Bielawski (red. nauk.): Mały słownik kultury świata arabskiego. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1971.