Abu Maszar Dżafar ibn Muhammad ibn Umar al-Balchi, znany również jako Albumazar lub Albumasar (arab. أبو معشر جعفر بن محمد بن عمر البلخي; urodził się 10 sierpnia 787 w Balch, a zmarł 9 marca 886 w Wasit) był perskim astronomem, astrologiem oraz matematykiem pochodzącym z Chorezmu.
Życiorys
Pełnił funkcję na dworze Abbasydów w Bagdadzie. W wieku 47 lat, pod wpływem Al-Kindiego, skierował swoje zainteresowania ku matematyce i filozofii. Studiował dzieła Arystotelesa oraz neoplatoników, czerpiąc z nich inspiracje do formułowania własnych teorii religijnych i astrologicznych. Przyjął platońską teorię emanatyzmu. W swoim systemie historiograficznym Abu Maszar twierdził, że wszystko, co istnieje, powstaje i upada w zależności od koniunkcji ciał niebieskich. Świat został stworzony, gdy siedem planet ustawiło się w jednej linii w znaku Barana, a jego koniec nastąpi, gdy te same ciała niebieskie zbiegną się w znaku Ryb. Układał kalendarze i chronologie, korzystając z hinduskich parametrów planetarnych oraz średnich ruchów w modelu Ptolemeusza.
Najważniejsze dzieła Abu Maszara to Kitab al-Madchal al-Kabir ila ilm ahkam an-nudżum, Kitab al-kiranat oraz Kitab tahawil sini al-alam. Łacińskie przekłady jego prac przyczyniły się do ponownego odkrywania poglądów Arystotelesa w średniowiecznej Europie Zachodniej. Jako wybitny astrolog był ceniony przez swoich współczesnych oraz późniejszych uczonych, chociaż jego teorie były krytykowane przez innych muzułmańskich astronomów, takich jak Biruni. Miał wpływ na Rogera Bacona oraz Alberta Wielkiego, a jego dzieło Kitab al-Madchal al-Kabir ila ilm ahkam an-nudżum zostało przetłumaczone na łacinę dwukrotnie: w 1133 roku przez Jana z Sewilli oraz w 1140 roku przez Hermana z Karyntii. Postać Abu Maszara zainspirowała m.in. sztuki Lo astrologo autorstwa Giambattisty della Porty (1606) oraz Albumazar Johna Drydena (1668).
Przypisy
