Abrotalus Bertiego

Abrotalus Bertii (Abrothallus bertianus De Not.) to gatunek grzybów należący do rodziny Abrothallaceae. Jest to grzyb naporostowy.

Systematyka i nazewnictwo

Zgodnie z klasyfikacją według Index Fungorum, Abrotalus Bertii należy do: Abrothallus, Abrothallaceae, Abrothallales, Incertae sedis, Dothideomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi.

Gatunek ten został po raz pierwszy opisany w 1845 roku przez Giuseppe De Notarisa, a nadana przez niego nazwa jest uznawana za ważną. Posiada wiele synonimów, w tym:

Abrothallus glabratulae I. Kotte 1909
Abrothallus parasiticus (Ach.) Nyl. ex Sacc. 1881
Buelliella parmeliarum (Sommerf.) Fink 1935

Nazwa polska została przypisana przez W. Fałtynowicza.

Morfologia

Teleomorfa

Gatunek ten tworzy podkładki w formie płaskich struktur przypominających tarczę, osiągających średnicę do około 200 µm, składające się z jednej warstwy grubościennych, ciemnobrązowych komórek. Z ich centralnej części wyrastają owocniki typu apotecjum, które mają kształt płytko wypukły do półkulistego, czasami prawie kulistego, o średnicy od 100 do 180 µm i wysokości do 150 µm. Ich kolor waha się od bardzo ciemnobrązowego do czarnego, czasami nieznacznie brązowo oprószonego przez uwolnione askospory, co sprawia, że wydają się nieco szorstkie po wyschnięciu. Perydium zbudowane jest z kilku warstw grubościennych komórek, różniących się pigmentacją, od tekstury globulosa do textura epidermoidea. Hamatecjum składa się z gęstej palisady szklistych, rozgałęzionych i anastomozujących, żelatynizowanych komórek, osiągających długość około 80 µm i średnicę od 2 do 3 µm, z wierzchołkami czasami lekko spuchniętymi. Worki mają wymiary 44–58 × 11–15,5 µm, są maczugowate do cylindryczno-maczugowatych, stosunkowo krótkotrzonowe, z tępymi lub zaokrąglonymi wierzchołkami, bardzo grubościenne, zwłaszcza w kierunku wierzchołka, i zawierają 8 zarodników. Askospory mają wymiary 10,5–13,5 (–15) x 4,5–6 µm, są ułożone dwurzędowo, maczugowate, lekko wcięte na przegrodzie, dwukomórkowe, z górną komórką zaokrągloną i dolną cylindryczno-elipsoidalną, złocistobrązową, dość grubościenną, z brodawkowatą ornamentacją utworzoną z wyciśniętego pigmentu, bez galaretowatej osłonki lub przydatków.

Anamorfa

Konidiom rozwija się w warstwie powierzchniowej plechy żywiciela, tworząc pyknidia o średnicy 60–90 µm, mające kształt od stożkowatego do gruszkowatego, z widoczną ostiolą. Ściana pyknidium składa się z 2–3 komórek, z zewnętrzną ciemnobrązową warstwą tekstury epidermoidea, częściowo pokrytą grubościennymi strzępkami. Konidioforów brakuje. Komórki konidiotwórcze mają wymiary 4–4,5 × 3–3,5 µm, tworzące warstwę wyścielającą całą wewnętrzną ścianę, ampułkowate, proliferujące na 1–2 annelidach. Konidia mają wymiary 6–7,5 × 4–5 µm, początkowo małżowinowe, a w stanie dojrzałym pałeczkowate do cylindrycznych, z zaokrąglonymi końcami i szerokim hilum, są szkliste, jednokomórkowe, cienkościenne i gładkie, bez galaretowatej osłonki lub przydatków.

Występowanie i siedlisko

Abrotalus Bertii występuje w Ameryce Północnej oraz Południowej, a także w Europie i Azji. Gatunek ten został również odnotowany w Polsce.

W Polsce jego występowanie zarejestrowano na plechach porostów z rodzajów Melanelixia, Melanohalea i Melanelia.