Abram Alichanow

Abram Isaakowicz Alichanow

Abram Isaakowicz Alichanow (Alichanian) (ros. Абрам Исаакович Алиханов (Алиханян), orm. Աբրահամ Իսահակի Ալիխանով, urodził się 4 marca 1904 roku w Jelizawietpolu, obecnie Gandża, a zmarł 8 grudnia 1970 roku w Moskwie) był radzieckim fizykiem.

Życiorys

Urodził się w rodzinie ormiańskiego maszynisty kolejowego. W 1913 roku rodzina przeniosła się do Aleksandropolu (dzisiejsze Giumri), gdzie Abram rozpoczął naukę w szkole komercyjnej. Później rodzina osiedliła się w Tbilisi, gdzie w 1921 roku ukończył swoją edukację w szkole komercyjnej. Następnie podjął studia na Wydziale Chemii Instytutu Politechnicznego w Tbilisi, jednak z powodu poważnej choroby ojca wrócił do Gandży, gdzie pracował jako kasjer w młynie oraz jako telefonista i pomocnik szofera w Centrogramocie. W 1923 roku przeniósł się do Piotrogrodu, by kontynuować naukę na Wydziale Chemii Leningradzkiego Instytutu Politechnicznego (w 1924 roku wydział został przekształcony w fizyczno-mechaniczny). W latach 1925–1927 pracował jako technik rentgenowski w szpitalu, a studia ukończył w 1929 roku.

W latach 1927–1941 pracował w Leningradzkim Instytucie Fizyczno-Technicznym Akademii Nauk ZSRR jako fizyk-eksperymentator. Od 1928 roku pełnił również funkcję kierownika laboratorium rentgenowskiego, a od 1932 roku kierował laboratorium pozytonów. W początkowych latach 30. uczestniczył w opracowywaniu cyklotronu w Instytucie Radiowym pod kierunkiem Witalija Chłopina, współpracując z M. Gamowem, Igorem Kurczatowem oraz Ł. Mysowskim.

Równocześnie, w latach 1939–1941, wykładał fizykę i był kierownikiem katedry fizyki w Leningradzkim Instytucie Inżynierów Transportu Kolejowego. Po ataku Niemiec na ZSRR został ewakuowany do Kazania, a w latach 1942-1943 przebywał w Armenii z grupą naukowców. Od 1943 roku brał udział w radzieckim projekcie atomowym i był jednym z głównych twórców pierwszej radzieckiej bomby atomowej. Pracował w Laboratorium nr 2 Instytutu Problemów Fizycznych Akademii Nauk ZSRR, a w sierpniu 1945 roku objął stanowisko sekretarza naukowego Rady Technicznej Specjalnego Komitetu Państwowego, który później stał się Pierwszym Głównym Zarządem przy Radzie Ministrów ZSRR. Od 9 kwietnia 1946 roku był członkiem Rady Naukowo-Technicznej Moskiewskiego Uniwersytetu Państwowego. 1 grudnia 1945 roku został dyrektorem nowo powstałego Laboratorium nr 3 Akademii Nauk ZSRR, przekształconego w 1947 roku w Laboratorium Techniki Cieplnej. Zajmował się konstrukcją reaktorów atomowych oraz akceleratorów cząstek naładowanych. W latach 1947-1951 kierował również katedrą na Wydziale Fizyczno-Technicznym Moskiewskiego Uniwersytetu Państwowego. Od 1939 roku był członkiem korespondentem, a od 1943 roku akademikiem Akademii Nauk ZSRR. W 1962 roku został członkiem Serbskiej Akademii Nauk i Sztuk. Został pochowany na Cmentarzu Nowodziewiczym.

Jego brat to Artiom Alichanian.