Abraham Morewski, znany wcześniej jako Menakier (jid. אברהם מאָרעווסקי; urodzony 18 marca 1886 w Wilnie, zmarł 3 października 1964 w Warszawie) – był polskim aktorem, reżyserem, pisarzem, tłumaczem oraz działaczem kulturalnym pochodzenia żydowskiego.
Życiorys
Morewski przyszedł na świat w Wilnie w rodzinie żydowskiej jako syn Beniamina Menakiera. Ukończył edukację aktorską w szkole dramatycznej prowadzonej przez Aleksieja Siergiejewicza Suworina. Swoją karierę aktorską zaczynał od występów w objazdowych teatrach. Na przełomie XIX i XX wieku występował w teatrach rosyjskich, w tym w Petersburgu. W 1918 roku wrócił do Wilna, gdzie dołączył do zespołu teatru żydowskiego. W okresie międzywojennym grał na deskach warszawskich teatrów oraz występował w filmach niemieckich. W 1937 roku zagrał w ekranizacji Dybuka, za którą otrzymał pozytywne recenzje. Podczas II wojny światowej uciekł do Związku Radzieckiego, gdzie przebywał w republicach środkowoazjatyckich. W 1956 roku, w wyniku ostatniej fali przymusowych wysiedleń Polaków, osiedlił się w Warszawie. W tym samym roku związał się z Państwowym Teatrem Żydowskim. Opublikował także cztery tomy pamiętników zatytułowane Tam i z powrotem.
Otrzymał Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski.
Był dwukrotnie żonaty; jego pierwszą żoną była Anna, a drugą warszawska pianistka Maria Lencner (1899–1968).
Spoczywa w alei głównej cmentarza żydowskiego przy ulicy Okopowej w Warszawie (kwatera 64, rząd 1). Jego nagrobek został wykonany przez Stanisława Kulona.
Filmografia
- 1937: Dybuk
- 1936: Za grzechy
Przypisy
Bibliografia
Henryk Kroszczor: Cmentarz Żydowski w Warszawie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983, s. 19. ISBN 83-01-04304-0.
Jan Jagielski: Przewodnik po cmentarzu żydowskim w Warszawie przy ul. Okopowej 49/51. Z. 1, Kwatery przy Alei Głównej. Warszawa: Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, Społeczny Komitet Opieki nad Cmentarzami i Zabytkami Kultury Żydowskiej w Polsce, 1996, s. 71. ISBN 83-90-66296-5.