Abraham Icchok Lipski (ur. 30 listopada 1911 w Łodzi, zm. 1 grudnia 1982 w Brukseli) był belgijskim inżynierem lądowym oraz wynalazcą o polsko-żydowskich korzeniach.
Życiorys
Lipski ukończył szkołę średnią w Łodzi, jednak z powodu wprowadzenia numerus clausus nie mógł podjąć studiów w Polsce. W związku z tym, kontynuował edukację na Uniwersytecie Gandawskim, gdzie w 1935 roku otrzymał tytuł inżyniera budownictwa lądowego. Pracował tam również jako asystent profesora Gustave’a Magnela w Laboratorium Żelbetu oraz prowadził własne biuro projektowe.
W 1948 roku przeniósł swoją działalność do Brukseli, gdzie rozwijał biuro projektowe, zajmując się projektowaniem mostów i wiaduktów, budynków mieszkalnych, administracyjnych i handlowych, szkół, obiektów sportowych, tuneli, a także budowli hydrotechnicznych i portowych, kościołów, szpitali, sal widowiskowych oraz pawilonów wystawowych.
W 1950 roku wynalazł i opatentował belkę konstrukcyjną „Preflex”, która była innowacyjnym połączeniem stali i betonu. Jej unikalna konstrukcja umożliwiała przenoszenie większych obciążeń dzięki zastosowaniu metody obudowywania stalowych belek betonem. W latach 1951–1978 Lipski jednocześnie kierował biurem projektowym oraz prowadził działalność przemysłową, zajmując się produkcją belek Preflex w ramach firmy SA Preflex w fabryce w Ternat. Opatentowana przez niego belka odniosła ogromny sukces i była stosowana w konstrukcjach na całym świecie, w tym w Belgii, Izraelu i Luksemburgu. Belek tych użyto m.in. przy realizacji węzła kolejowego Północ-Południe w Brukseli, mostów na Autostradzie Walońskiej, stacji i tuneli brukselskiego metra, a także pawilonów podczas Wystawy Światowej w Brukseli w 1958 roku.
Życie prywatne
Lipski pochodził z rodziny syjonistycznej. Był synem Hanocha Lipskiego oraz Fajgi z domu Lipszyc. Jego żoną była Tauba z domu Lempert (ur. 1911 w Kiszyniowie, zm. 1993 w Brukseli), z którą miał dwóch synów: Raphaëla (ur. 1939), inżyniera budownictwa, oraz Alexandre’a (ur. 1952), doktora medycyny.
Wybrane realizacje
- pawilony Izraela i Brazylii oraz pawilon transportowy na Wystawie Światowej w Brukseli (1958);
- Parking 58 (współautor: Pierre D’Haveloose) na Wystawę Światową w Brukseli (1958);
- konstrukcje nabrzeży w Ostendzie i Gandawie;
- Tour du Midi w Brukseli;
- kolejka linowo-terenowa Carmelit w Hajfie;
- Shalom Meir Tower w Tel Awiwie;
- Port lotniczy Ben Guriona (dawn. Lydda) w Tel Awiwie;
- dworzec autobusowy w Tel Awiwie;
- Browar Artois w Leuven.
Publikacje
Abraham Lipski oraz Louis Baes, The Preflex Beam, Desoer Editions, Liège, 1965.
Wyróżnienia
Nagroda im. R.S. Reynoldsa (1958) za Pawilon Transportowy na Wystawie Światowej w Brukseli.
Przypisy