Abraham (Abramek) Koplowicz (urodzony 18 lutego 1930 w Łodzi, zmarły w sierpniu 1944 w KL Auschwitz) był poetą żydowskim, więźniem getta łódzkiego, który zginął w obozie koncentracyjnym.
Życiorys
Był synem Mendla (urodzonego w 1900 roku) i Jochwety Gitli (również urodzonej w 1900 roku). Już jako młody więzień, w wieku nastoletnim, pracował w warsztacie szewskim. Równocześnie w swoim zeszycie szkolnym notował wiersze oraz krótkie satyryczne obrazki, dokumentując życie w getcie oraz swoje osobiste doświadczenia. W sierpniu 1944 roku został wraz z matką deportowany do niemieckiego obozu zagłady Auschwitz-Birkenau, gdzie oboje zginęli w komorze gazowej.
Twórczość
II wojnę światową przeżył jego ojciec, Mendel Koplowicz, który po powrocie do Łodzi odnalazł zeszyt z wierszami (później zeszyt ten został przekazany do Instytutu Jad Waszem w Jerozolimie). Utwory poety zostały wydane dzięki przyrodniemu bratu Koplowicza, Eliezerowi (Lolkowi) Grynfeldowi – najpierw w Polsce, w opracowaniu Zbigniewa Dominiaka (Abramka Koplowicza utwory własne. Niezwykłe świadectwo trzynastoletniego poety z łódzkiego getta, Łódź 1993), a następnie po hebrajsku w tłumaczeniu Irit Amiel (1995).
Na cmentarzu w Holonie znajduje się symboliczny grób Koplowicza.
Abramek, oprócz pisania wierszy, zajmował się także malarstwem.
Upamiętnienie
Władze Łodzi postanowiły uhonorować jego pamięć, nadając jego imię jednej z ulic miasta.
Izraelski zespół Kerach 9 skomponował muzykę do wiersza „Marzenie” Abramka Koplowicza i umieścił ją na swojej płycie. W trakcie swojej pierwszej trasy koncertowej po Polsce, część koncertów (w tym specjalny koncert w Łodzi oraz występ w Oświęcimiu podczas Life Music Festival) została poświęcona pamięci Abramka, który z Łodzi został deportowany do Auschwitz, gdzie zginął. Trasa zespołu Kerach 9 miała miejsce w 70. rocznicę śmierci Abramka, w 2024 roku.
Podczas pierwszej pielgrzymki papieża Franciszka I do Ziemi Świętej, w czasie wizyty w Jad Waszem, papież otrzymał w prezencie od dyrektora instytutu Avnera Shaleva replikę obrazu namalowanego przez Abrahama Koplowicza.
Przypisy
Bibliografia
Andrzej Kempa, Marek Szukalak, Żydzi dawnej Łodzi. Słownik biograficzny Żydów łódzkich oraz z Łodzią związanych, tom IV, Oficyna Bibliofilów, Łódź 2004, s. 94–95.