Abraham Abel Gombiner
Abraham Abel Gombiner, znany również jako Awraham Abele Halewi z Gąbina, Magen Awraham oraz Abraham Kalisch (urodzony w 1634 roku w Gąbinie, zmarły w 1682 roku w Kaliszu) był żydowskim filozofem, cadykiem, asystentem rabina kaliskiego, dajanem oraz autorem komentarzy do Szulchan Aruch.
Życiorys
Abraham Abel Gombiner był synem rabina Chaima Gombinera z rodu Lewitów. Po śmierci rodziców opuścił Gąbin i wyjechał do Wilna, gdzie uczył się pod okiem Jakuba Izaaka Gombinera. Po tragicznych wydarzeniach w 1655 roku, kiedy to Wilno zostało zaatakowane przez kozaków Bohdana Chmielnickiego, osiedlił się na stałe w Kaliszu.
Gombiner uchodził za jednego z najważniejszych Talmudystów swoich czasów, co potwierdza jego komentarz do Szulchan Aruch – Orach Chajim, znany jako „Magen Awraham”, który napisał w wieku trzydziestu lat. Tekst ten został opublikowany w 1692 roku i miał ogromny wpływ na praktyki religijne Żydów. Wśród Żydów aszkenazyjskich czas modlitw ustala się na podstawie jego opracowania. Oprócz swoich komentarzy, Gombiner napisał również książkę „Zajit Raanan” (Drzewo Zielonej Oliwki), wydaną w Dessau w 1704 roku, która zawierała kabalistyczne refleksje oraz część jego komentarza do Tory. Jego prace obejmowały również „Szemen Sason” (Olej Radości/Przyjemności) oraz komentarz do „Szulchan Aruch-Ewen ha ezer”, a także esej dotyczący poprawnej wymowy żydowskich imion w oficjalnych dokumentach. Dodatkowo, Gombiner pisał religijną poezję. Jego ostatnią wolą było, aby jego imię oraz tytuły prac były jedynym epitafium – „Magen Awraham”, a jego ciało spoczęło na starym cmentarzu żydowskim w Kaliszu.
Bibliografia
- Marcinkowska I., Magen Abraham – Tarcza Abrahama, Forum Żydów Polskich 2005