Abraham Gepner

Abraham Gepner

Abraham Gepner (ur. 28 czerwca 1872 w Warszawie, zm. 3 maja 1943 tamże) był polskim kupcem oraz działaczem społecznym pochodzenia żydowskiego, pełniącym funkcję radnego w stolicy Polski.

Życiorys

Urodził się 28 czerwca 1872 roku w Warszawie w rodzinie ortodoksyjnych Żydów. Otrzymał tradycyjne wykształcenie religijne oraz ukończył szkołę realną w Warszawie. W młodości pracował w sklepie żelaznym Szai Prywesa, który znajdował się przy placu Grzybowskim 10. 1 marca 1905 roku założył własną firmę zajmującą się handlem metalami, wspólnie z Zygmuntem Kornblumem, pod nazwą „Kornblum i Gepner”. Siedziba przedsiębiorstwa mieściła się przy ulicy Grzybowskiej 27, a główny skład znajdował się przy ulicy Bema 87. Przed wybuchem I wojny światowej był członkiem Stowarzyszenia Subiektów Handlowych Wyznania Mojżeszowego. Jego firma stała się jednym z największych tego typu przedsiębiorstw w Polsce, a głównymi odbiorcami oferowanych przez nie produktów (półfabrykatów metalowych) były rosyjskie koleje. W czasie wojny odmówił współpracy z Niemcami, odrzucając propozycję prowadzenia rekwizycji metali szlachetnych na terenach zajętych przez nich.

W okresie międzywojennym był aktywnym członkiem Centrali Związków Kupców, w 1930 roku objął stanowisko jednego z wiceprezesów, a 15 października 1935 roku zastąpił zmarłego Wacława Wiślickiego na pozycji prezesa zarządu głównego. Dodatkowo pełnił funkcję wiceprezesa Izby Handlowo-Przemysłowej w Warszawie oraz był członkiem Komisji Odwoławczej przy Izbie Skarbowej. Był również protektorem Domu Sierot, domu starców, szpitala na Czystem, Szkoły Rzemieślniczej, Kasy Pomocy Bezprocentowej oraz Banku dla Kooperatyw.

Po wybuchu II wojny światowej, w październiku 1939 roku został wzięty przez Niemców jako zakładnik. Znajdował się na liście 12 osobistości Warszawy, wskazanych Niemcom zgodnie z aktem kapitulacji miasta z 28 września, „celem zabezpieczenia przed aktami sabotażu”.

Po utworzeniu getta, pełnił rolę przewodniczącego Rady Gospodarczej oraz kierownika Zakładu Zaopatrzenia w Judenracie. Był także inicjatorem stworzenia internatu „Dobra Wola” dla 400 dzieci, który mieścił się przy ulicy Dzielnej 61. Utrzymywał kontakt z żydowskim ruchem oporu i wspierał finansowo Żydowską Organizację Bojową. Mimo możliwości ucieczki z getta, zdecydował się na pozostanie.

W sierpniu 1942 roku, podczas wielkiej akcji deportacyjnej, po wywiezieniu dzieci z gettowych sierocińców do Treblinki, zorganizował nowy sierociniec dla dzieci błąkających się po ulicach. W okresie getta szczątkowego był jednym z kierowników Centralnej Komisji Popierania Pracy w Szopach.

W czasie powstania w getcie warszawskim ukrywał się w bunkrze w magazynach żywności przy ulicy Franciszkańskiej 30, jednak został złapany i zamordowany na rogu ulicy Gęsiej i Zamenhofa razem z żoną, Stefanią (1878–1943).

Symboliczny grób małżeństwa Gepnerów znajduje się na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej w Warszawie (kwatera 10, rząd 6).

Ordery i odznaczenia

Złoty Krzyż Zasługi (9 listopada 1932)

Przypisy

Bibliografia

Jan Jagielski: Przewodnik po cmentarzu żydowskim w Warszawie przy ul. Okopowej 49/51. Z. 1, Kwatery przy Alei Głównej. Warszawa: Towarzystwo Opieki nad Zabytkami. Społeczny Komitet Opieki nad Cmentarzami i Zabytkami Kultury Żydowskiej w Polsce, 1996, s. 17–18. ISBN 83-90-66296-5.