Abraham Geiger

Abraham Geiger (urodzony 24 maja 1810 roku we Frankfurcie nad Menem, zmarł 23 października 1874 roku w Berlinie) był niemieckim rabinem oraz jednym z głównych twórców judaizmu reformowanego.

Życie

Geiger studiował w Heidelbergu oraz Bonnie. Od 1832 roku pełnił funkcję rabina w synagodze w Wiesbaden, gdzie zainicjował swoje pierwsze działania reformatorskie. W latach 1840–1863 był rabinem we Wrocławiu. Po rozłamie wrocławskiej gminy w latach 40. XIX wieku, stał się jej pierwszym rabinem liberalnym. Był inicjatorem utworzenia istniejącego od 1854 roku Żydowskiego Seminarium Teologicznego. Od 1863 roku pełnił rolę rabina gminy reformowanej we Frankfurcie nad Menem. W latach 1872–1877 kierował Wyższą Szkołą Nauk Judaizmu w Berlinie (niem. Hochschule für die Wissenschaft des Judentums). Obecnie szkoła rabinacka w Berlinie nosi jego imię – Abraham Geiger Kolleg.

Poglądy

Geiger łączył w sobie rolę walczącego teologa-reformisty oraz historyka-filologa. Posiadał głęboką wiedzę na temat judaizmu oraz innych dziedzin. Dążył do tego, aby judaizm stał się integralną częścią kultury europejskiej, osadzając go w kontekście niemieckim. Zdecydowanie sprzeciwiał się ortodoksji, uważając ją za skostniałą i pozbawioną estetyki, która mogłaby zaspokoić potrzeby ludzi obeznanych z kulturą. W jego opinii, asymilacja mogła przyczynić się do spełnienia misji Żydów w szerzeniu racjonalnej wiary w Jednego Boga oraz Jego prawa moralne. Choć publicznie tego nie wyrażał, w listach do prywatnych osób dało się zauważyć, że pragnął obalić istniejące instytucje judaizmu i stworzyć na ich ruinach nową strukturę (zob. list do J. Derenbourga z 8 listopada 1836 roku). Materiały do tej budowy miały pochodzić z historycznych i halachicznych tradycji przeszłości.

W związku z tą wizją był przeciwny wszelkim formom solidarności żydowskiej, jak miało to miejsce podczas sprawy Damaszku w 1840 roku. W 1845 roku sprzeciwiał się modlitwie w języku hebrajskim oraz wszelkim odniesieniom do powrotu na Syjon w modlitwach. Uprościł i skrócił modlitwy synagogalne, aby pobudzić pobożność wiernych. Z biegiem lat jego poglądy stały się bardziej umiarkowane; w późniejszym życiu zgodził się nawet na obchodzenie drugiego dnia świąt, co jest typowym zwyczajem w diasporze. Złagodzenie jego stanowiska wynikało z pragnienia uniknięcia rozłamu w judaizmie oraz antagonistycznej postawy wobec chrześcijaństwa. Z tego powodu nie popierał propozycji przeniesienia szabatu na niedzielę, mimo że zezwalał na używanie instrumentów muzycznych w synagodze. Był natomiast przeciwnikiem obrzezania, uznając je za barbarzyńskie usuwanie krwi.

Dzieła

Jego rozprawa doktorska to: Was hat Mohammed aus den Judenthume aufgenomen – Co Mahomet zapożyczył z judaizmu (1833).

Jego najważniejsze dzieło to: Urschrift und Uebersetzungen der Bibel (1857, 1928), w którym łączy historię tłumaczeń biblijnych z historią żydowskich sekt, szczególnie Faryzeuszy i Saduceuszy.