Abraham Bzowski

Abraham Bzowski, właściwie Stanisław Bzowski z Proszowic herbu Ostoja (urodzony w 1567 roku w Proszowicach, zmarł 31 stycznia 1637 roku w Rzymie) był dominikaninem, reprezentantem nurtu kontrreformacji, historykiem Kościoła, hagiografem oraz kaznodzieją.

Życiorys

Urodził się w Proszowicach, w pobliżu Krakowa. W młodości stracił oboje rodziców, Tomasza i Magdalenę Wężykównę, co skłoniło go do korzystania z pomocy krewnych. Kształcił się w Proszowicach oraz Sycominie. Od 1581 roku podjął studia na Akademii Krakowskiej. Wkrótce potem wstąpił do zakonu Dominikanów, wyróżniając się jako zdolny kaznodzieja. Po pewnym czasie udał się do Włoch, gdzie kontynuował naukę w Mediolanie i Bolonii. Po powrocie do kraju znowu aktywnie głosił kazania w Poznaniu. Następnie przeniesiony do Krakowa, nauczał teologii w konwencie i zarządzał szkołą zakonną. Dwukrotnie, w latach 1601 i 1606, podróżował do Rzymu w sprawach dotyczących zakonu. W 1603 roku trafił do Warszawy, a trzy lata później został wysłany do Wrocławia, gdzie pełnił funkcję przeora, komisarza generalnego Śląska oraz wikariusza generalnego zakonu w Polsce do 1609 roku. W Wrocławiu, wspierając kontrreformację, wdał się w konflikt z ewangelikami i w 1610 roku został wezwany do Watykanu, gdzie spędził resztę swojego życia. Był zwolennikiem Akademii Krakowskiej w sporze z jezuitami i wspierał ją w Rzymie.

Bzowski podjął się kontynuacji dzieła kardynała Baroniusza, spisując roczniki papieskie. Rozpoczynając od roku 1198, doprowadził historię papiestwa do 1534. Jego praca liczy 7 tomów (od 13. do 19.) i do dziś stanowi cenny materiał źródłowy dla historyków.

Twórczość

Propago D. Hyacinthi thaumaturgi Poloni, seu De rebus praeclare gestis in Prouincia poloniae Ordinis Praedicatorum commentarius, Wenecja 1606, drukarnia Societatem Minimam, praca ta przedstawia dzieje Polskiej Prowincji Dominikanów na tle życia św. Jacka.
Historia ecclesiastica, t. 1-2, Rzym 1616, drukarnia Camerae Apostolicae, (wydania następne: t. 1-3, Kolonia 1617, Antwerpia 1617), jest to skrócone opracowanie historii C. Baroniusza.
Annalium ecclesiasticorum post… Caesarem Baronium, t. 13-19, Kolonia 1616–1630, drukarnia A. Boetzerus; t. 20, Kolonia 1641, drukarnia J. Munich; t. 21, Rzym 1672, drukarnia M. Hercules, (wydania częściowe: t. 13-15, Kolonia 1621), kontynuacja dzieła C. Baroniusza od 1198 do 1572 na zlecenie papieża Pawła V.

Listy i materiały

List do J. Brożka z Rzymu, datowany na 10 stycznia 1626, oraz dopisek do W. Śmieszkowica (przekład polski opublikowany przez H. Barycza w J. Brożek: Wybór pism, t. 1, Warszawa 1956, s. 478), tekst łaciński znajduje się w rękopisie w Bibliotece Jagiellońskiej, nr 2363, s. 879.

Zbiory kazań łacińskich oraz inne prace wymienia Estr. XIII, 492-501.

Zobacz też

Bibliografia

Solarz A., Stanisław Bzowski z Proszowic w: „Ludzie Ziemi proszowickiej”, dostępne online: [1]
Bibliografia Literatury Polskiej – Nowy Korbut, t. 2 Piśmiennictwo Staropolskie, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1964, s. 71-72.

Literatura dodatkowa

Maria Dynowska: Bzowski Stanisław. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 3: Brożek Jan – Chwalczewski Franciszek. Kraków: Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1937, s. 186–188. Reprint: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków 1989, ISBN 83-04-03291-0.