Abraham Szmul Buchner
Abraham Szmul Buchner (urodzony w 1789 roku w Krakowie, zmarły w 1869 roku w Częstochowie) był nauczycielem w warszawskiej Szkole Rabinów. Był zwolennikiem żydowskiego ruchu oświeceniowego Haskala, który sprzeciwiał się konserwatywnemu chasydyzmowi.
Życiorys
Buchner przybył do Warszawy jako prywatny nauczyciel języków: niemieckiego, francuskiego oraz hebrajskiego. Dzięki wsparciu księdza katolickiego Alojzego Ludwika Chiariniego, udało mu się znaleźć zatrudnienie w Warszawskiej Szkole Rabinów. Mimo oporu tradycyjnej żydowskiej burżuazji oraz Dozoru Bóżniczego, którzy byli przeciwni jego nowatorskiemu podejściu do religii, zyskał status nauczyciela. Kiedy jego syn Józef został ochrzczony w 1842 roku, Dozór Bóżniczy zażądał jego rezygnacji, jednak władze nie zaakceptowały tej prośby. Triumfujący Buchner w 1848 roku wydał broszurę „Die Nichtigkeit des Talmud”. W odpowiedzi na to dyrektor Szkoły Warszawskiej, Mojżesz Tenebaum, opublikował rok później tekst pt. „Der Talmud und seine Wichtigkeit”. Rabin okręgu warszawskiego, Chaim Dawidsohn, wystosował pismo do władz oświatowych, w którym podkreślił szkodliwość działalności Abrahama Buchnera. W 1858 roku władze przyznały rację Dawidsohnowi, co skutkowało zwolnieniem Buchnera z zajmowanego stanowiska i jego przeprowadzką do Częstochowy.
Publikacje
- Doresch Tob (Katechizm dla izraelskiej młodzieży, 1825);
- Ocar laschon ha-kodesch (Słownik języka hebrajskiego, 1830);
- Jesode ha-dat (Podręcznik religii żydowskiej, 1836);
- More le-Cedaka (1837);
- Prawdziwy judaizm, czyli zbiór podstaw religijnych i moralnych Izraelitów, zaczerpnięty z klasycznych dzieł rabinów (1846);
- Kwiaty wschodnie: zbiór zasad wyjętych z Talmudu (1848).