Abordaż

Abordaż (fr. abordage) to technika walki morskiej, która polega na zderzeniu dwóch okrętów i prowadzeniu walki wręcz na ich pokładach w celu przejęcia wrogiego okrętu lub jego późniejszego zatopienia. Używana od początku żeglugi, była kluczowym sposobem prowadzenia walki morskiej w epoce okrętów żaglowych aż do XVII wieku. Mimo wzrastającego znaczenia artylerii okrętowej, abordaż pozostał jednym z głównych sposobów walki do początku XIX wieku. Zastąpił on taranowanie, które dominowało w epoce okrętów wiosłowych w starożytności, stając się także podstawową metodą walki dla galer wiosłowych w XV i XVI wieku.

Aby przeprowadzić abordaż, okręty, oprócz marynarzy, zabierały ze sobą również żołnierzy piechoty morskiej. Razem z częścią załogi dostawali się oni na pokład nieprzyjacielskiego okrętu. W celu umożliwienia abordażu i zapobieżenia ucieczce wrogiego okrętu stosowano sczepianie okrętów przy pomocy haków i lin. Przed samym abordażem prowadzono ogień z dział oraz broni ręcznej, szczególnie z miejsc na masztach, aby osłabić załogę przeciwnika. Mimo że artyleria okrętowa stopniowo zyskiwała na znaczeniu, przez długi czas nie była w stanie zatopić okrętów, a jedynie obezwładnić je i zniszczyć załogę. Dlatego abordaż pozostawał istotnym sposobem walki morskiej aż do początku XIX wieku, zwłaszcza podczas wojen napoleońskich. Ta technika została porzucona w XIX wieku wraz z rozwojem okrętów o napędzie mechanicznym oraz znaczną poprawą artylerii. Od tego momentu abordaż jako forma walki morskiej występował już rzadko, jedynie w sprzyjających okolicznościach.

W późniejszych czasach, aż do współczesności, termin ten odnosi się do zbrojnego przejęcia pokładu oraz opanowania obcego okrętu lub statku przez oddział abordażowy (znany również jako oddział pryzowy), co niekoniecznie musi być związane z walką lub bezpośrednim zderzeniem dwóch okrętów.