Ablacja przezskórna
Ablacja przezskórna to początkowo zabieg kardiologiczny, który miał na celu trwałe wyleczenie zaburzeń rytmu serca, określanych jako częstoskurcz. Procedura ta polega na zniszczeniu obszaru serca, który jest anatomicznym źródłem tego zaburzenia, zazwyczaj przy użyciu energii termicznej. Obecnie zastosowanie ablacji rozszerzyło się także na inne narządy, w tym te z przerzutami nowotworowymi czy nowotworami pierwotnymi, takimi jak: wątroba, prostata, macica oraz gruczoł piersiowy.
Wskazania do ablacji
Ablacja przezskórna jest szczególnie efektywna w leczeniu częstoskurczów z pobudzeniem nawrotnym (ang. reentry).
Przebieg zabiegu
Aby przeprowadzić ablację, do serca wprowadza się specjalną elektrodę przez tętnicę udową lub żyłę udową.
Przed zabiegiem wykonuje się inwazyjne badanie elektrofizjologiczne, którego celem jest określenie rodzaju zaburzenia rytmu oraz zlokalizowanie miejsca odpowiedzialnego za jego powstawanie. Proces ten nazywa się mapowaniem. W trakcie badania wykorzystuje się zmienną liczbę elektrod wewnątrzsercowych (zwykle 2-4), które umieszczane są w różnych strukturach serca. Zabieg przeprowadza się w znieczuleniu miejscowym w pracowni elektrofizjologii. Pod kontrolą obrazu RTG, do żył lub tętnic wprowadza się elastyczne, plastikowe prowadnice. Przez te prowadnice, przez naczynia obwodowe, dostarczane są elektrody diagnostyczne oraz elektroda ablacyjna. Nowoczesną metodą mapowania jest system trójwymiarowej nawigacji elektroanatomicznej o nazwie CARTO System. Po zidentyfikowaniu rodzaju częstoskurczu i zlokalizowaniu odpowiedniego obszaru, końcówka elektrody ablacyjnej zostaje umieszczona w tym miejscu i rozgrzewana prądem o częstotliwości radiowej (ang. RFA – radiofrequency ablation) do temperatury około 60 °C. Taka temperatura wystarcza do zniszczenia obszaru będącego źródłem arytmii.
Alternatywne metody
Inną metodą jest krioablacja, podczas której stosuje się miejscowe zamrażanie tkanek. Zanim jednak nastąpi ostateczne zamrożenie wybranej tkanki, można ją schłodzić, aby uzyskać stan hibernacji, co umożliwia sprawdzenie, czy zabieg przynosi oczekiwany efekt. Po kilku sekundach tkanka ulega rozmrożeniu bez uszkodzeń. Jeśli efekt jest zadowalający, proces zamrażania pogłębia się, co prowadzi do uzyskania trwałego efektu terapeutycznego.
Skuteczność i czas trwania zabiegu
Ablacja jest wysoko skuteczna, jednak pełne efekty mogą być widoczne dopiero po pewnym czasie, ponieważ arytmia może ustępować przez dłuższy okres po zabiegu. Zdarza się, że u jednego pacjenta konieczne jest przeprowadzenie kilku ablacji.
Całkowity czas trwania ablacji może wynosić nawet kilka godzin.
Badania wykazały brak różnic w skuteczności ablacji przezskórnej w porównaniu z leczeniem farmakologicznym, gdy ocenia się wskaźniki takie jak umieralność, ryzyko udaru mózgu, krwawienia oraz zatrzymania akcji serca.
Możliwe powikłania
- krwiak lub tętniak w okolicy miejsca wkłucia,
- zaburzenia przewodnictwa przedsionkowo-komorowego,
- zakrzepica,
- uszkodzenie naczyń lub serca,
- uszkodzenie przełyku.
Trwają badania nad nieinwazyjnymi metodami ablacji częstoskurczu komorowego, w tym Polskie badanie SMART-VT, prowadzone przez Gliwicki oddział Narodowego Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie oraz Górnośląskie Centrum Medyczne w Katowicach.
Zobacz też
Przypisy
Bibliografia
Andrzej Szczeklik (red.): Choroby wewnętrzne. Przyczyny, rozpoznanie i leczenie, tom I. Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2005, s. 222-223. ISBN 83-7430-031-0.
