Abimael Guzmán Reynoso, znany jako Towarzysz Gonzalo (urodzony 3 grudnia 1934 w Arequipie, zmarły 11 września 2021 w Callao) był peruwiańskim filozofem, wykładowcą oraz terrorystą. Był on przywódcą radykalnej lewicowej grupy partyzanckiej Świetlisty Szlak, która jest klasyfikowana jako organizacja terrorystyczna.
Życiorys
Przed rozpoczęciem działalności partyzanckiej, Guzmán pełnił funkcję wykładowcy na uniwersytecie w Ayacucho, gdzie uczył filozofii. W lutym 1970 roku stanął na czele odłamu Komunistycznej Partii Peru, który przyjął nazwę Świetlisty Szlak (hiszp. Sendero Luminoso) oraz radykalny program polityczny, bazujący na jego własnej interpretacji marksizmu, leninizmu oraz maoizmu.
Guzmán, jako niekwestionowany lider i główny teoretyk Świetlistego Szlaku, przekonywał, że Peru, z dużą populacją chłopską utrzymującą się z rolnictwa, jest w stanie stać się miejscem nowej rewolucji kulturalnej, inspirowanej wzorcami maoistowskimi. Odmawiał uczestnictwa w legalnych formach aktywności politycznej oraz potępiał wszystkie istniejące partie w kraju. Uważał, że w Peru zapanowała sytuacja rewolucyjna, a całkowity przewrót polityczny oraz budowa nowego systemu władzy powinny być realizowane przez chłopów pod przewodnictwem rewolucyjnej organizacji. Sam siebie uważał za jednego z głównych ideologów marksizmu, obok Marksa, Lenina i Mao.
Pod jego kierownictwem Świetlisty Szlak nie rozpoczął natychmiast zbrojnej walki po utworzeniu grupy. Guzmán przez dekadę budował struktury organizacji, a pierwszy zamach terrorystyczny miał miejsce w 1980 roku. Przygotowywał się do wystąpienia, które miało na celu całkowite obalenie dotychczasowego ustroju Peru. Guzmán nie wykluczał krwawego charakteru wojny domowej, przewidując milion ofiar, które będą kosztować zwycięstwo rewolucji. Organizacją kierował w sposób autorytarny. Z niewielkiej grupy studentów, Świetlisty Szlak pod jego przewodnictwem rozrósł się do około 10 tysięcy członków.
Guzmán ukrywał się w Limie, w domu, który jednocześnie pełnił funkcję studia tańca. Nigdy nie występował publicznie i unikał osobistych spotkań nawet z niektórymi z najbliższych współpracowników. Został aresztowany przez peruwiańską policję 12 września 1992 roku i skazany na dożywotnie więzienie przez sąd wojskowy. Guzmán zwrócił się do prezydenta Peru, Alberto Fujimoriego, z propozycją skłonienia pozostałych na wolności członków Świetlistego Szlaku do zaprzestania działań zbrojnych w zamian za poprawę warunków odbywania kary. W 2002 roku peruwiański Trybunał Konstytucyjny orzekł, że jego proces powinien odbyć się ponownie przed sądem cywilnym. Aresztowanie towarzysza Gonzalo de facto zakończyło działalność Świetlistego Szlaku. W 2006 roku został uznany za winnego działalności terrorystycznej i skazany na dożywotnie więzienie.
Lata 2000-2005 były okresem skutecznych działań peruwiańskich służb specjalnych. Po aresztowaniu Guzmána zatrzymano większość wysoko postawionych członków Świetlistego Szlaku.
W 2009 roku udało mu się przemycić z więzienia tom swoich wspomnień, które zostały później opublikowane.
W 2010 roku ożenił się z Eleną Iparraguirre, swoją wieloletnią partnerką, która w momencie jego aresztowania w 1992 roku zajmowała drugą pozycję w hierarchii dowodzenia Świetlistym Szlakiem. Iparraguirre odbywa karę dożywotniego pozbawienia wolności w innym więzieniu.
W raporcie Komisji Prawdy i Pojednania Świetlisty Szlak został uznany za organizację odpowiedzialną za największą liczbę ofiar w konflikcie wewnętrznym w Peru, a jej przywódca za głównego architekta terrorystycznej strategii działania ugrupowania.
Przypisy