Abi-ramu
Abi-ramu (Abi-rāmu, imię o zachodniosemickim pochodzeniu, w transliteracji z pisma klinowego zazwyczaj zapisywane jako mAD-ra-mu, co oznacza „Ojciec jest wywyższony”) był wysokim dostojnikiem za panowania asyryjskiego króla Asarhaddona (681-669 p.n.e.). W dokumentach nosił tytuły, które mają podobne znaczenie: „wielki wezyr” (sukkallu rabiu) oraz „potężny wezyr” (sukkallu dannu). Zgodnie z Asyryjską listą eponimów, w 677 roku p.n.e. pełnił także funkcję limmu (eponima). Jego imię jako eponima pojawia się w tekstach administracyjnych oraz prawnych z Niniwy i Aszur, a także w jednej z inskrypcji Asarhaddona. W jednej z kopii Asyryjskiej listy eponimów (A 9) określany jest jako sukkallu dannu (LÚ.SUKKAL dan-nu), podczas gdy w innych pismach nosi tytuł sukkallu rabiu (LÚ.SUKKAL GAL-ú). W inskrypcji Asarhaddona, oprócz tytułu „wielkiego wezyra” (sukkallu rabû), tytułowany jest również jako „zarządca (prowincji) Hanigalbat”. Należy zauważyć, że prowincja Hanigalbat nie istniała już w I tysiącleciu p.n.e., co sprawia, że ten ostatni tytuł uznaje się za literacki anachronizm, nawiązujący do „wielkich wezyrów” z okresu średnioasyryjskiego, którzy, tacy jak Qibi-Aszur czy Ili-pada, także posiadali tytuł „króla Hanigalbatu”.
Niektórzy badacze, w tym Natalie N. May, starają się zidentyfikować Abi-ramu „wielkiego wezyra” oraz eponima z jego imienniczką, siostrą asyryjskiej królowej Naqi’i i ciotką króla Asarhaddona. Według Natalie N. May, urząd „wielkiego wezyra” w czasach Asarhaddona mógł być jedynie czysto honorowy, a obowiązki osoby go sprawującej ograniczały się prawdopodobnie jedynie do pełnienia funkcji sędziego. Nie dostrzega ona także problemu w tym, że imię Abi-ramu jako „wielkiego wezyra” i eponima było zapisywane przy użyciu męskiego determinatywu; praktyka ta, polegająca na zapisywaniu imion kobiet o wysokim statusie społecznym z użyciem męskiego, a nie żeńskiego determinatywu, była powszechnie znana we wszystkich okresach historii Mezopotamii i jest dobrze udokumentowana w odniesieniu do imion kobiet z rodziny królewskiej z czasów nowoasyryjskich. Obsada ciotki na urząd „wielkiego wezyra” przez Asarhaddona mogła wynikać z chęci zachowania tego stanowiska w obrębie rodziny królewskiej.
Przypisy
Bibliografia
- Mattila R., Abi-rāmu (8), w: Radner K. (red.), The Prosopography of the Neo-Assyrian Empire, t. 1/I (A), 1998, s. 13-14.
- May N., The Vizier and the Brother: Sargon II’s Brother and Vizier Sīn-aḫu-uṣur and the Neo-Assyrian Collateral Branches, w: Bibliotheca Orientalis, tom LXXIV, n. 5-6, 2017, s. 491-527.
- Radner K., Provinz. C, w: Reallexikon der Assyriologie, tom XI (Prinz, Prinzessin – Samug), Walter de Gruyter, Berlin – New York 2006-2008, s. 42-68.