Aberracja chromatyczna
Aberracja chromatyczna, znana także jako chromatyzm, to właściwość soczewki lub układu optycznego, która wynika z różnic w odległościach ogniskowania dla różnych barw widmowych światła, co jest spowodowane odmiennymi wartościami współczynnika załamania. To zjawisko prowadzi do rozszczepienia światła, które objawia się na granicach kontrastowych obszarów jako kolorowe obwódki (zobacz zdjęcie obok). Przyczyną tego zjawiska jest dyspersja szkła, z którego wykonana jest soczewka.
Aberracja chromatyczna pojawia się również w soczewkach ludzkiego oka, co powoduje pojawianie się kolorowych obwódek (pomarańczowych i niebieskich) wokół ciemnych obiektów na jasnym tle. W kontekście układów optycznych, takich jak teleskopy czy obiektywy fotograficzne, jest to wada, która pogarsza jakość obrazu.
Rodzaje aberracji chromatycznej
- Wzdłużna lub podłużna
- Poprzeczna
Korekcja chromatyzmu
Korekcja chromatyzmu, zwana achromatyzacją, może mieć różne formy w zależności od liczby kolorów, które zostały poddane achromatyzacji. Wyróżniamy: achromaty, apochromaty oraz superachromaty. Ten typ korekcji został opracowany przez Anglika Johna Dollonda (1706–1761) w Anglii.
Czarno-biała fotografia
To zjawisko występuje także w fotografii czarno-białej. Choć kolory nie są obecne, aberracja chromatyczna może prowadzić do nieostrości obrazu. Można ją skorygować poprzez:
- stosowanie apochromatu,
- użycie odpowiedniego filtru kolorowego o wąskim pasmie przepustowości,
- odpowiednie konwertowanie pojedynczych kanałów koloru do kanału czarno-białego.
Należy jednak pamiętać, że niektóre z tych metod mogą wymagać wydłużenia czasu ekspozycji.
Zobacz też
- aberracja sferyczna