Abel Biel z Błeszna herbu Ostoja
Abel Biel z Błeszna, herbu Ostoja (zm. po 1414), był burgrabim wieluńskim od 1377 roku, starostą inowrocławskim w latach 1382–1383, starostą krzepickim w 1390 roku oraz podkomorzym wieluńskim w 1414 roku. Posiadał obszerne dobra ziemskie w rejonie Częstochowy.
Dzieje i majątek
Pochodzący z Błeszna, Abel Biel zbudował tam zamek, którego głównym elementem obronnym była kamienna wieża mieszkalna. Oprócz Błeszna, dysponował licznymi posiadłościami. W 1373 roku nabył wieś Kakawę od Bieńka ze Skowronowa i jego syna Marcina, co zostało potwierdzone przez księcia Władysława Opolczyka 23 marca tego samego roku. Po roku 1386 pozyskał Białą Małą od rycerza Rydzka, a w 1405 roku nabył Białą Wielką od Hryćka Kierdejowica. Po sobie pozostawił synom znaczny majątek, który obejmował wsie: Błeszno, Kakawa (obecnie Kokawa), Wrzosowa, Biała Mała i Wielka, Wilkowiecko, Kamyk, Libidza, Mierzanów (dawna osada młyńska, obecnie nieistniejąca), a także Stare Borowno (dzisiaj Kuźnica Kiedrzyńska).
Kariera polityczna
Abel Biel był zwolennikiem księcia Władysława Opolczyka, który w Polsce reprezentował Ludwika Węgierskiego. Dzięki poparciu księcia, piastował ważne stanowiska. Przed 1377 rokiem objął funkcję burgrabiego wieluńskiego. W 1382 roku występował jako świadek w dokumencie lokacyjnym w Wyszogrodzie, będąc wówczas starostą inowrocławskim. Biel przejął ten urząd po tym, jak Kujawy inowrocławskie zostały zgarnięte przez księcia Władysława Opolczyka. W 1383 roku rozstrzygał spór między komturem nieszawskim Rüdgerem von Ostischau a Waszkiem z Markowa, chorążym bydgoskim, oraz rycerzami – bezimiennym podłowczym z Branna i Tomaszem z Branna. Pod koniec lat 90. XIV wieku był starostą krzepickim. Po objęciu tronu przez Władysława Jagiełłę i porażce księcia opolskiego w wojnie z królem, zmienił swoje nastawienie polityczne, przechodząc z linii Opolczyka na stronę polityki Jagiełły. Był zobowiązany do służby wojskowej dla króla, wyruszając w wyprawy z włócznią i dwoma łucznikami. Zyskując przychylność królewską, otrzymał nominację na podkomorstwo wieluńskie. W 1414 roku był odnotowany z tym tytułem przed sądem ziemskim piotrkowskim jako świadek w sprawie o naganę szlachecką, reprezentując ród Ostojów.
Rodzina
Abel Biel miał trzech synów: Mikołaja, Zygmunta i Henryka. Jego bratem był Henryk Biel z Błeszna, kanonik gnieźnieński. Pochodził z rodu Ścibora ze Ściborzyc, również herbu Ostoja.
Legenda o zamku w Błesznie
Znana jest legenda dotycząca zamku w Błesznie, który zbudował Abel Biel. Mówi ona o bogatym i dumnym rycerzu, zamieszkującym zamek, który często walczył w szeregach królewskich. Rycerz był niezwykle pobożny i regularnie modlił się w zamkowej kaplicy. Pewnego dnia doszło do konfliktu z królem, co zaowocowało wysłaniem wojsk królewskich przeciwko zbuntowanemu poddanemu. Rycerz jednak pokonał te siły. Wtedy jego pycha doprowadziła do stwierdzenia, że jest równy Bogu. W tym momencie ziemia się rozwarła, pochłaniając zamek i jego mieszkańców, a wszystko zostało przykryte wodą. Podobno nad bagniskiem w ciemne noce pojawiały się płomyki, będące duszami rycerza bluźniercy i jego sług.
Zobacz też
Przypisy
Bibliografia
J. Sperka, Otoczenie Władysława Opolczyka w latach 1370-1401, Katowice 2006, s. 175-177.
J. Laberschek, Bielowie herbu Ostoja i ich zamek w Błesznie na tle polityki obronnej panujących w drugiej połowie XIV wieku, [w:] Zeszyty Historyczne, T. 1, Częstochowa 1993, s. 291-306.
J. Laberschek, Częstochowa i jej okolice w średniowieczu, Kraków 2006, s. 22, 37, 85, 96, 117-118, 121, 125, 128-129, 133, 135, 138, 200.
M. Antoniewicz, Uzasadnienie historyczno-heraldyczne. [dostęp: 2016-12-02].
T. Haładyj, Portret ulicy Limanowskiego, [w:] „Gazeta Wyborcza”, Częstochowa 10 stycznia 2006.
B. Snoch, O ludziach średniowiecznej Częstochowy. Z odległej przeszłości, [w:] „Gazeta Częstochowska”, nr 30/2001-08-09.