Abdullah ibn Sajjd Muhammad Chalifa
Abdullah ibn Sajjd Muhammad Chalifa (arab. عبدالله بن سيد محمد خليفة; ur. 1846, zm. 24 listopada 1899) był następcą Mahdiego. Po jego śmierci objął przywództwo w powstaniu sudańskim oraz w ruchu teologicznym i politycznym, który Mahdi zapoczątkował.
Życiorys
Abdullah był jednym z najwierniejszych zwolenników Mahdiego i szybko stał się jego bliskim doradcą. W trakcie powstania sudańskiego miał kluczowe znaczenie w zwycięskim oblężeniu Chartumu. Po zgonie Mahdiego w 1885 roku, Abdullah stanął na czele państwa sudańskiego jako jego następca. Jego sukces w walce o władzę po Mahdim opierał się w dużej mierze na przekonaniu, że dostaje bezpośrednie rozkazy od zmarłego lidera, co potrafił skutecznie wzbudzić wśród swoich zwolenników. Jego władza opierała się głównie na armii, a szczególnie na oddziałach tzw. Czarnej Flagi, które stacjonowały w Omdurmanie, stolicy kraju.
Po umocnieniu swojej pozycji, Abdullah wznowił politykę ekspansji, którą prowadził Mahdi. W 1888 roku podjął jednocześnie zbrojne działania przeciwko Etiopii i Egiptowi. Liczył na wsparcie lokalnej ludności oraz słaby opór wojsk egipskich, jednak jego plany pokrzyżowała pomoc, jaką Egipt otrzymał od Wielkiej Brytanii. W 1889 roku armia Abdullahi przegrała w starciu z siłami egipsko-brytyjskimi. Dodatkowo, sytuację Abdullahi skomplikowała klęska głodu, która nawiedziła Sudan, mimo to zdołał on utrzymać władzę i ją umocnić.
W 1896 roku, wojska egipskie i brytyjskie rozpoczęły operację podboju Sudanu. Pomimo przewagi przeciwnika, sudańskie siły stawiały zacięty opór przez blisko dwa lata. Jednak w 1898 roku zostały rozgromione w bitwie pod Omdurmanem. Rok później Abdullah podjął ostatnią próbę odwrócenia losów konfliktu, ale poniósł klęskę w bitwie pod Karari i zginął w walce. Państwo mahdystów uległo zniszczeniu, a Sudan znalazł się pod panowaniem brytyjsko-egipskim.
Zobacz też
- Dom Chalifa
Bibliografia
- Alex Axelrod, Charles Phillips: Władcy, tyrani, dyktatorzy: Leksykon. Warszawa: Politeja, 2000. Brak numerów stron w książce
- Daniel Gazda: Powstanie Mahdiego 1881-1899. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona, 2004. ISBN 83-11-09944-8. Brak numerów stron w książce