Abdollah Nuri
Abdollah Nuri (ur. 1949) to irański polityk, który dwukrotnie pełnił funkcję ministra spraw wewnętrznych Iranu i był jednym z kluczowych liderów obozu reformatorskiego w latach 1997-1999.
Życiorys
Nuri jest szyickim duchownym, który aktywnie uczestniczył w irańskiej rewolucji islamskiej. Zyskał zaufanie ajatollaha Ruhollaha Chomejniego, który powierzył mu m.in. rolę swojego osobistego przedstawiciela przy Korpusie Strażników Rewolucji Islamskiej. Nuri był także jednym z doradców następcy Chomejniego, Alego Chameneiego.
W 1989 roku, gdy prezydentem Iranu został Ali Akbar Haszemi Rafsandżani, Nuri, z jego rekomendacji, objął stanowisko ministra spraw wewnętrznych. W latach 90. XX wieku stał się jednym z czołowych irańskich reformistów związanych z Mohammadem Chatamim, który pełnił funkcję prezydenta Iranu w latach 1997-2001. Po zwycięstwie Chatamiego, Nuri po raz drugi objął resort spraw wewnętrznych. Od samego początku był celem ataków konserwatywnej frakcji w parlamencie oraz otoczenia Najwyższego Przywódcy, które sprzeciwiało się reformom. W czerwcu 1998 roku Nuri został zmuszony do rezygnacji z zajmowanego stanowiska, a Chatami mianował go wiceprezydentem. W lutym 1999 roku zrezygnował z tej pozycji, aby wziąć udział w wyborach samorządowych, w których odniósł sukces i został przewodniczącym rady miejskiej w Teheranie.
Jesienią tego samego roku został aresztowany, aby uniemożliwić mu start w wyborach parlamentarnych, w których spodziewano się sukcesu reformatorów oraz objęcia przez Nuriego funkcji przewodniczącego parlamentu.
Został oskarżony o publikowanie obraźliwych artykułów w prowadzonej przez siebie gazecie „Chordad”, która wspierała politykę Chatamiego, a także o wypowiedzi sprzeczne z nauczaniem ajatollaha Chomejniego oraz publiczne popieranie dysydenta – ajatollaha Hosejna Alego Montazeriego, którego nazywał swoim wzorem i duchowym przewodnikiem. Proces Abdollaha Nuriego wzbudził ogromne zainteresowanie mediów; w trakcie obrony opierał się głównie na cytatach wypowiedzi Chomejniego. Deklarował swoje oddanie republice islamskiej, twierdząc, że jego działania miały na celu jej przetrwanie oraz ochronę kraju przed nową rewolucją. W listopadzie 1999 roku został uznany za winnego obrazy islamu oraz kwestionowania władzy Najwyższego Przywódcy. Został skazany na pięć lat więzienia, a na wolność wyszedł w 2002 roku. Amnesty International uznaje go za więźnia politycznego.
Przypisy
Bibliografia
Axworthy M.: Revolutionary Iran. A History of the Islamic Republic. London: Penguin Books, 2014. ISBN 978-0-14-104623-5. Brak numerów stron w książce.