Abd ar-Rahman III an-Nasir, Abd ar-Rahman ibn Muhammad (urodzony 11 stycznia 889 w Kordobie, zmarły 15 października 961 w Medina Azahara) był emir Kordoby w latach 912-929 oraz kalifem Kordoby od 929 do 961 roku. Należał do dynastii Umajjadów kordobańskich i był wnukiem Abd Allaha.
Życiorys
Na początku swojej drogi Abd ar-Rahman nie był postrzegany jako kandydat do tronu. Jego matka była chrześcijanką oraz niewolnicą, a ojciec zginął w wyniku intrygi dworskiej, którą zaplanował jego dziadek, aby zapewnić tron swojemu stryjowi.
Przedwczesna śmierć wuja oraz dziadka, a także brak innych pretendentów, otworzyły mu drogę do sukcesji.
Objął władzę w czasie, gdy emirat Kordoby był jedynie mało znaczącym miastem-państwem w al-Andalus. Szybko jednak przywrócił pozycję Umajjadów na Półwyspie Iberyjskim, odzyskując terytoria utracone wskutek powstań i rebelii. Od 912 roku prowadził nieustanne wojny z lokalnymi muzułmańskimi władcami oraz zbuntowanymi dowódcami.
W 917 roku rozpoczął ekspansję na Afrykę Północną, przeciwdziałając polityce kalifów z dynastii Fatymidów w regionie Maghrebu. Hołd złożyły mu Maroko, Melilla oraz Ceuta.
W tym samym roku ogłosił świętą wojnę, początkowo skierowaną przeciwko władcy Leónu, Ordoño II, który najechał jego emiratu. Z biegiem czasu przekształciła się ona w dżihad skierowany przeciw wszystkim chrześcijańskim władcom na Półwyspie Iberyjskim.
W 920 roku rozpoczął kampanię wojenną na północy Hiszpanii, w której pokonał w bitwie pod Valdejunquera zjednoczone siły królów Leónu i Nawarry. W 924 roku zdobył i zniszczył Nawarrę. Jego marsz na północ zatrzymali dopiero poważne porażki w 939 roku w połączonych bitwach pod Simancas i Alhandegą.
W sprawach wewnętrznych emiratu był zręcznym politykiem. Odsunął od siebie arabską arystokrację, która dążyła do oligarchii w państwie. Kiedy zyskał pewność swojej absolutnej władzy, 16 stycznia 929 roku przyjął tytuł kalifa i nakazał wymieniać swoje imię podczas każdej modlitwy.
W 936 roku rozpoczął budowę wspaniałej rezydencji Az-Zahra. Rozbudował Kordobę oraz założył uniwersytet, czyniąc stolicę swojego państwa jednym z najważniejszych centrów kulturalnych i naukowych w świecie.
W okresie jego rządów rozwijała się gospodarka oraz rolnictwo al-Andalus. Kalif doprowadził do rozbudowy kopalń metali szlachetnych oraz zwiększenia produkcji broni, szkła, mosiądzu i hodowli jedwabników.
W latach 958-960 interweniował w Królestwie Leónu, osadzając na tronie Sancha I Otyłego.
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
Małgorzata M. Hertmanowicz-Brzoza, Kamil K. Stepan, Słownik władców świata, Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2005, ISBN 83-7435-077-6, OCLC 749692036. Brak numerów stron w książce.
