Abd al-Chalik Sarwat
Abd al-Chalik Sarwat, arab. عبد الخالق ثروت (1873-1928) – był egipskim politykiem, który pełnił funkcję premiera Egiptu w latach 1922 oraz od 1927 do 1928.
Życiorys
Wykształcenie prawnicze zdobył na uniwersytecie. Wspólnie z Mustafą Kamilem angażował się w egipski ruch narodowy, a następnie przystąpił do Partii Liberalno-Konstytucyjnej. Uznawany był za polityka o wysokich umiejętnościach, którego cechowała uczciwość i lojalność. 1 marca 1922 roku objął stanowisko pierwszego premiera Egiptu po formalnym zakończeniu protektoratu brytyjskiego i ogłoszeniu Egiptu jako suwerennego państwa (z pewnymi zastrzeżeniami, zwłaszcza w obszarze obronności). Wśród głównych zadań swojego rządu wymieniać można opracowanie konstytucji oraz stworzenie egipskiego parlamentaryzmu. W relacjach z Wielką Brytanią stawiał na politykę ugodową. Od początku kadencji miał skomplikowane stosunki z królem Fuadem, który był bardziej antybrytyjski nastawiony i dążył do maksymalizacji swojej władzy.
W kwietniu 1922 roku, na wniosek Sarwata, powstała 30-osobowa komisja konstytucyjna. Jej pierwszy projekt ustawy zasadniczej zakładał trójpodział władzy, z królem na czele władzy wykonawczej, któremu nadano także prawo rozwiązania parlamentu oraz prawo weta. Monarcha odrzucił tę wersję konstytucji, niezadowolony z ograniczeń, które na niego nałożono. Udał się do opozycyjnej partii Wafd. W listopadzie 1922 roku rząd Sarwata upadł, a bezpośrednią przyczyną były intrygi Taufika Nasima, który kierował Kancelarią Królewską. To on został nowym premierem.
W 1924 roku Sarwat otrzymał propozycję dołączenia do rządu Ahmada Ziwara, jednak odmówił, ponieważ dymisję gabinetu Sada Zaghlula, lidera Wafdu, wymusiła Wielka Brytania. Natomiast w 1926 roku przyjął stanowisko w rządzie Adlego Jakina; ten gabinet powstał w wyniku koalicji Wafdu (zwycięzcy kolejnych wyborów parlamentarnych), Partii Liberalno-Konstytucyjnej oraz Partii Nacjonalistycznej. Sarwat objął funkcję ministra spraw zagranicznych i w 1927 roku udał się do Londynu, aby prowadzić rozmowy dotyczące zakończenia brytyjskiej ingerencji w politykę Egiptu. W kwietniu tego samego roku, po dymisji dotychczasowego premiera z powodu sporów wewnętrznych w rządzie, Sarwat zajął jego miejsce. Kontynuował rozmowy z Brytyjczykami bez porozumienia z parlamentem, a nawet bez konsultacji z innymi członkami rządu. W listopadzie 1927 roku wynegocjował traktat egipsko-brytyjski, który zakładał zniesienie immunitetu sądowniczego dla obywateli brytyjskich w Egipcie, jednak nie przewidywał wycofania brytyjskich oddziałów z terytorium kraju. W marcu 1928 roku parlament egipski odmówił ratyfikacji traktatu w jego obecnej formie, co doprowadziło do dymisji rządu Sarwata. Były premier zmarł niedługo potem.