Abcyksymab

Abcyksymab, znany także jako abciksimab (wcześniej określany jako c7E3 Fab; ATC: B01 AC 13), to lek przeciwpłytkowy będący fragmentem Fab chimerycznego monoklonalnego przeciwciała 7E3, które działa na receptory GP IIb/IIIa znajdujące się na płytkach krwi. Receptory te są częścią rodziny integryn i odgrywają kluczową rolę w procesie agregacji płytek krwi. Abcyksymab, poprzez wiązanie z receptorami GP IIb/IIIa, hamuje agregację, uniemożliwiając przyłączenie fibrynogenu, czynnika von Willebranda oraz innych cząsteczek adhezyjnych.

Podanie jednorazowej dawki leku prowadzi do przejściowego zahamowania działania co najmniej 80% receptorów płytek. Ciągły wlew leku pozwala na przedłużone działanie przeciwpłytkowe.

Wskazania do stosowania

Abcyksymab jest stosowany wspomagająco w połączeniu z heparyną i kwasem acetylosalicylowym w przypadku:

świeżego zawału serca w ciągu 12 godzin od wystąpienia objawów,
zawału bez załamka Q,
przezskórnych zabiegów na naczyniach wieńcowych (takich jak angioplastyka, aterektomia, implantacja stentu) w celu zapobiegania sercowym powikłaniom niedokrwiennym u pacjentów z dużym ryzykiem nagłej niedrożności naczyń wieńcowych,
krótkotrwałego (1 miesiąc) zmniejszenia ryzyka wystąpienia zawału serca u pacjentów z niestabilną chorobą wieńcową, którzy nie reagują na konwencjonalne leczenie i są kwalifikowani do przezskórnych zabiegów na naczyniach wieńcowych.

Przeciwwskazania

Abcyksymab nie może być stosowany w przypadku:

nadwrażliwości na abcyksymab, mysie przeciwciała lub papainę,
czynnego krwawienia wewnętrznego,
udaru mózgu w wywiadzie (w ciągu ostatnich 2 lat),
urazu lub zabiegu chirurgicznego na czaszce lub rdzeniu (w ciągu ostatnich 2 miesięcy),
nowotworu wewnątrzczaszkowego,
wad rozwojowych układu naczyniowego i tętniaków,
skazy krwotocznej,
ciężkiego nadciśnienia tętniczego i retinopatii nadciśnieniowej, które nie reagują na leczenie,
trombocytopenii (poniżej 100×10⁹/l),
zapalenia naczyń,
ciężkiej niewydolności wątroby lub nerek,
leczenia doustnymi koagulantami w ciągu ostatnich 7 dni,
jednoczesnego stosowania dekstranu przed lub w trakcie przezskórnej interwencji wieńcowej.

Środki ostrożności

Aby zminimalizować ryzyko krwawień z przewodu pokarmowego, zaleca się podanie antagonisty receptora H2 lub płynnego środka neutralizującego sok żołądkowy przed zabiegiem; w razie potrzeby należy także podać lek przeciwwymiotny. W przypadku hipowolemii, konieczne jest przywrócenie objętości płynów krążących poprzez zastosowanie krystaloidów.

Przed podaniem leku należy ocenić ewentualne zaburzenia krzepnięcia (w tym liczbę płytek krwi, czas krzepnięcia po aktywacji, czas protrombinowy oraz APTT). Liczbę płytek należy monitorować przed podaniem, a także w ciągu 2-4 godzin po szybkim wstrzyknięciu oraz po 24 godzinach.

Należy unikać niepotrzebnych nakłuć żył, tętnic czy wstrzyknięć domięśniowych oraz rutynowego cewnikowania pęcherza, intubacji, zakładania zgłębników nosowo-gardłowych i automatycznych mankietów ciśnieniowych.

Nie należy stosować leku w ciąży, chyba że jest to absolutnie konieczne, ani w okresie karmienia piersią.

Interakcje

W przypadku jednoczesnego stosowania innych leków hamujących hemostazę, takich jak heparyna, doustne leki przeciwzakrzepowe (np. warfaryna), leki trombolityczne oraz inne leki antyagregacyjne (np. dipirydamol, tiklopidyna czy dekstrany małocząsteczkowe), należy zachować ostrożność. Połączenie z heparyną zwiększa ryzyko krwawienia. Nie stwierdzono niekorzystnych interakcji z powszechnie stosowanymi płynami infuzyjnymi oraz lekami stosowanymi w leczeniu choroby niedokrwiennej serca, zawału serca czy nadciśnienia, takimi jak warfaryna, leki β-adrenolityczne, antagonisty wapnia, inhibitory ACE oraz azotany (zarówno doustne, jak i dożylne).

Działania niepożądane

Podanie abcyksymabu może prowadzić do tworzenia ludzkich przeciwciał antychimerycznych (HACA), co może skutkować reakcją alergiczną lub nadwrażliwości oraz trombocytopenią. Obserwowano występowanie przeciwciał HACA u 5-6% pacjentów, którzy otrzymali lek po raz pierwszy.

Do częstych działań niepożądanych należą:

bradykardia,
nudności, wymioty,
gorączka,
ból w miejscu wkłucia, pleców, głowy oraz w klatce piersiowej,
niedociśnienie.

Rzadko mogą wystąpić:

krwotok wewnątrzczaszkowy,
tamponada serca,
zespół niewydolności oddechowej dorosłych,
krwotok płucny.

Dawkowanie

Abcyksymab może być stosowany jedynie pod ścisłą kontrolą medyczną. Należy zapewnić warunki do przeprowadzenia badań laboratoryjnych układu krwiotwórczego oraz możliwość natychmiastowego przetoczenia krwi lub leków krwiopochodnych. Ze względu na ryzyko wystąpienia reakcji anafilaktycznej po podaniu leku, należy mieć przygotowane adrenalinę, dopaminę, teofilinę oraz leki przeciwhistaminowe i kortykosteroidy do natychmiastowego użycia.

Zalecana dawka abcyksymabu dla dorosłych wynosi 0,25 mg/kg masy ciała, podana dożylnie 10-60 minut przed rozpoczęciem zabiegu PTCA, a następnie w ciągłym wlewie dożylnym 10 μg/min przez 12 godzin przy użyciu pompy infuzyjnej; lek należy rozcieńczyć w izotonicznym roztworze chlorku sodu lub 5% roztworze glukozy (4,5 ml leku w 250 ml roztworu podaje się przez 12 godzin z szybkością 17 ml/h, przez filtr apirogenny, jałowy, o porach 0,2 lub 0,22 μm).

Nie należy łączyć abcyksymabu z innymi lekami w jednej linii infuzyjnej.

Preparaty

ReoPro (Centocor B.V.) – roztwór do wstrzykiwań lub infuzji 2 mg/ml, fiolka 5 ml.

Przypisy

Bibliografia

Indeks leków Medycyny Praktycznej 2006. Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2006. ISBN 83-7430-060-4. Brak numerów stron w książce.

Mały indeks leków Medycyny Praktycznej 2008. Wydawnictwo Medycyna Praktyczna. ISBN 978-83-7430-145-9. Brak numerów stron w książce.

Wojciech Kostowski, Zbigniew S. Herman: Farmakologia – podstawy farmakoterapii: podręcznik dla studentów medycyny i lekarzy. Wyd. 3 poprawione i uzupełnione. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2006, s. 1569. ISBN 83-200-3352-7.

Pharmindex: kompendium leków. Warszawa: UBM Medica Polska, 2011, s. 1280. ISBN 978-83-62078-02-8.