Abchaska Socjalistyczna Republika Radziecka

Abchaska Socjalistyczna Republika Radziecka

Abchaska Socjalistyczna Republika Radziecka, znana również jako Abchaska SRR, była republiką związkową ZSRR, która funkcjonowała w latach 1921–1931, a następnie została włączona do Zakaukaskiej FSRR.

W wyniku Rewolucji Październikowej oraz rozpadu Imperium Rosyjskiego, od roku 1917 na obszarach byłych terytoriów rosyjskich miała miejsce destabilizacja struktur państwowych. Terytorium Abchazji początkowo (w 1917 roku) weszło w skład Republiki Górskiej Północnego Kaukazu, a od czerwca 1918 roku było podporządkowane Demokratycznej Republice Gruzji, powołanej w maju tego samego roku.

Formalne ogłoszenie powstania republiki miało miejsce 31 marca 1921 roku, po zajęciu Gruzji przez Armię Czerwoną. Granice Abchaskiej SRR ustalono tak, aby pokrywały się z granicami wcześniej istniejących okręgów Suchumi i Samurzakano w guberni Kutaisi.

W grudniu 1921 roku zawarto umowę, która na zasadach równoprawności regulowała relacje między Abchaską SRR a Gruzińską SRR. Na jej mocy Gruzińska SRR miała reprezentować Abchazję, a ta z kolei uczestniczyła w zewnętrznych relacjach na zasadzie parytetu.

W lutym 1922 roku Nestor Łakoba został przewodniczącym Rady Komisarzy Ludowych (rządu) republiki, pełniąc tę funkcję przez cały czas istnienia republiki.

12 marca 1922 roku w Tbilisi władze Armeńskiej SRR, Azerbejdżańskiej SRR oraz Gruzińskiej SRR podpisały porozumienie dotyczące zjednoczenia się w Federacyjny Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich Zakaukazia. Abchaska SRR, jako republika związkowa, była w tym porozumieniu reprezentowana przez Gruzińską SRR. Związek ten 13 grudnia 1922 roku zmienił nazwę na Zakaukaską Federacyjną Socjalistyczną Republikę Radziecką, która 30 grudnia 1922 roku weszła w skład ZSRR.

1 kwietnia 1925 roku przyjęto Konstytucję Abchaskiej SRR, która m.in. potwierdziła formalne pośrednictwo Gruzińskiej SRR w przynależności do związków republikańskich: Zakaukaskiej FSRR oraz ZSRR. Konstytucja stwierdzała również, że Abchaska SRR jest państwem niepodległym, mającym prawo do opuszczenia struktur ponadpaństwowych.

19 lutego 1931 roku, na polecenie Stalina, Abchaska SRR została włączona do Gruzińskiej SRR jako Abchaska Autonomiczna Socjalistyczna Republika Radziecka (Abchaska ASRR). Niedługo potem, w 1936 roku, zlikwidowano Zakaukaską FSRR, co spowodowało, że Abchazja stała się częścią ZSRR jedynie w ramach Gruzji.

W 1937 roku, po śmierci Nestora Łakoby, wdrożono politykę gruzinizacji, zleconą przez Ławrientija Berię. System pisania w języku abchaskim został dostosowany do zasad pisowni gruzińskiej, a gruziński wprowadzono jako język wykładowy w szkołach. Rdzennym abchaskim nazwom geograficznym nadano gruzińskie odpowiedniki, a Abchazom zakazano nazywania się narodem. W wyniku polityki przesiedleńczej, trwającej aż do śmierci Stalina, znaczną część ludności republiki stanowili Gruzini.

Zobacz też

Przypisy