ABC (pierwsza pomoc)

ABC to angielski akronim mnemotechniczny, który przedstawia kluczowe działania przy udzielaniu pierwszej pomocy, szczególnie osobom nieprzytomnym:

A (ang. Airway) – udrożnienie dróg oddechowych przy użyciu tzw. rękoczynu czoło-żuchwa lub, jeśli to konieczne, za pomocą rurki intubacyjnej.

B (ang. Breathing) – ocena oddechu metodą widzę, słyszę, czuję (przez co najmniej 10 sekund powinny być obecne minimum 2 prawidłowe oddechy).

C (ang. Circulation) – sprawdzenie oznak krążenia. Osoby, które nie mają wykształcenia medycznego, nie powinny sprawdzać tętna na tętnicach promieniowej i szyjnej, ale powinny zwrócić uwagę na zabarwienie skóry, odruch połykania oraz świadomość poszkodowanego. Inną interpretacją litery C są uciski klatki piersiowej (chest compressions) lub sprawdzenie oznak poważnego krwawienia.

Rozszerzenie schematu ABC

Oprócz podstawowego skrótu ABC, istnieje jego rozszerzenie. Najprostsze z nich to ABCD, gdzie D może być interpretowane jako:

  • Drugs (leki; przykłady to adrenalina, amiodaron, lidokaina, wodorowęglan sodu, atropina),
  • Disability (uraz spowodowany wypadkiem, nie wcześniejszy),
  • Defibrillation (defibrylacja serca, przy użyciu AED),
  • Decompression (dekompresja).

Warianty dłuższe to ABCDE, ABCDEF lub nawet ABCDEFG.

Schematy, które zawierają literę E, wykraczają poza podstawową pierwszą pomoc i skupiają się na poszukiwaniu przyczyn urazu. W niektórych protokołach używa się do 3 liter E. E może oznaczać:

  • Expose and Examine (odsłoń i zbadaj; zalecenie głównie dla zespołów karetek),
  • Escaping air (uciekające powietrze; np. przebicie płuca),
  • Environment (środowisko; np. wychłodzenie).

Litera F może odnosić się do:

  • Fluids (płyny; np. wyciekający płyn mózgowo-rdzeniowy),
  • Family (rodzina; także osoby obecne przy wypadku, które mogą dostarczyć informacji o jego przebiegu),
  • Final Steps (kroki ostateczne; poszukiwanie odpowiedniego szpitala).

Litera G może oznaczać:

  • Go Quickly! (działaj szybko; przypomnienie, że poszkodowany powinien trafić do szpitala w tzw. Golden Hour – Złotej Godzinie od wypadku),
  • Glucose (glukoza; zawodowy ratownik może wykonać badanie stężenia glukozy we krwi).

Zmiana kolejności na CAB

W 2010 roku American Heart Association oraz International Liaison Committee on Resuscitation wprowadziły zmianę podstawowej kolejności ABC na CAB. Należy rozpocząć udzielanie pomocy od ucisków klatki piersiowej, gdyż w płucach osoby nieoddychającej zazwyczaj znajduje się pewna ilość tlenu, a kluczowe jest jego rozprowadzenie po organizmie, dzięki masażowi serca. 30 ucisków zajmuje jedynie 18 sekund (C), po czym należy przejść do udrożnienia dróg oddechowych (A) i wykonywania oddechów ratowniczych (B).

Zobacz też

Przypisy