Henri Grouès – abbé Pierre
Henri Grouès, powszechnie znany jako abbé Pierre (urodzony 5 sierpnia 1912 w Lyonie, zmarł 22 stycznia 2007 w Paryżu) był francuskim księdzem katolickim, członkiem zakonu kapucynów oraz założycielem ruchu Emmaüs, który ma na celu pomoc najuboższym, bezdomnym oraz uchodźcom. Otrzymał Krzyż Wielki Legii Honorowej.
Życiorys
Henri Grouès przyszedł na świat w zamożnej rodzinie lyońskich handlarzy jedwabiem jako trzecie z siedmiorga dzieci. Jego rodzice byli głęboko religijni, a ojciec należał do bractwa religijnego, które opiekowało się ubogimi. W 1931 roku Henri zrezygnował z rodzinnego majątku i wstąpił do zakonu kapucynów, przyjmując imię Philippe. W 1932 roku trafił do klasztoru w Crest, gdzie w 1938 roku został wyświęcony na księdza. W kwietniu 1939 roku objął stanowisko wikariusza w parafii w Grenoble.
Po wybuchu II wojny światowej, jako młody kapłan, został powołany do armii. Niektóre źródła wskazują, że po klęsce Francji wrócił do Grenoble, gdzie w 1942 roku pomógł dwójce żydowskich dzieci w dotarciu do Szwajcarii, tworząc dla nich fałszywe dokumenty. Następnie zaangażował się w francuski ruch oporu, przyjmując pseudonim „abbé Pierre”. W 1944 roku udał się do Hiszpanii, a później dołączył do de Gaulle’a w Algierze. Stał się istotną postacią w ruchu oporu, a jego kariera polityczna trwała jeszcze kilka lat po zakończeniu wojny. W latach 1945–1951 był deputowanym departamentu Meurthe i Mozela we francuskim Zgromadzeniu Narodowym.
Działalność charytatywna
W 1949 roku założył stowarzyszenie Emmaüs, którego celem jest pomoc najuboższym, w szczególności osobom bezdomnym. Sieć „wspólnot Emmaüs” zajmuje się sprzedażą przedmiotów przekazanych przez darczyńców, a uzyskane środki przeznaczane są na budowę mieszkań dla potrzebujących. Działalność abbé Pierre’a zyskała szczególne uznanie podczas mroźnej zimy 1954 roku, kiedy wiele osób bezdomnych zamarzło. 1 lutego 1954 roku abbé Pierre wystosował apel do Francuzów w radiu Luxembourg, wzywając do „rewolucji dobroci” (insurrection de la bonté). Wówczas zebrano około 500 milionów franków na pomoc dla bezdomnych. Od tej pory abbé Pierre cieszył się dużą popularnością wśród obywateli, którzy często określali go mianem „bohatera” lub „sprawiedliwego”. Regularnie zajmował czołowe miejsca w ankietach na najważniejszą osobowość roku.
Wypowiedzi i kontrowersje
W 2005 roku opublikowano wywiad rzeka z abbé Pierre, zatytułowany Mon Dieu… pourquoi? (wyd. pol. Mój Boże… dlaczego?), w którym 93-letni ksiądz przedstawiał swoją wizję Kościoła oraz świata. Jego wypowiedzi dotyczące doświadczeń seksualnych po wyświęceniu na księdza przyciągnęły szczególną uwagę mediów. Wyraził w nim wątpliwości co do zasadności celibatu księży katolickich oraz zakazu wyświęcania kobiet. Okazał także zrozumienie dla związków homoseksualnych i ich pragnienia posiadania dzieci.
Negował również oficjalne nauczanie Kościoła katolickiego w kwestii antykoncepcji.
Pierwszym polskim tłumaczeniem myśli abbé Pierre’a jest książka będąca zbiorem wybranych wypowiedzi z lat 1954–1955, zatytułowana Abbé Pierre woła (str. 263), wydana przez Księgarnię św. Wojciecha w 1958 roku, w przekładzie s. Katarzyny z Lasek.
Nadużycia seksualne
W 2024 roku abbé Pierre został oskarżony o napaści oraz nadużycia seksualne w latach 1970–2005 wobec co najmniej siedmiu kobiet – pracownic i wolontariuszek ruchu Emmaüs oraz młodych kobiet z jego bliskiego otoczenia. Ruch Emmaüs powołał niezależną grupę badawczą, której celem było zbadanie zasadności tych oskarżeń. Grupa ustaliła, że od lat 70. do 2005 roku Pierre molestował seksualnie przynajmniej siedem kobiet, w tym jedną niepełnoletnią w momencie popełnienia przestępstwa. Emmaüs podkreślił w swoim oświadczeniu, że istnieje uzasadnione przypuszczenie, iż inne osoby również mogły być dotknięte molestowaniem, chociaż trudno oszacować ich liczbę. Do 2025 roku ujawniono już ponad 30 przypadków, w tym jeden, w którym ofiarą był 13-letni chłopiec.