Abbas II Hilmi

Abbas II Hilmi (arab. عباس حلمي باشا, urodzony 14 lipca 1874 w Aleksandrii, zmarł 19 grudnia 1944 w Genewie) był ostatnim kedywem Egiptu, sprawującym władzę w latach 1892-1914.

Życiorys

Abbas II był praprawnukiem Muhammada Alego i dziedzicem swojego ojca, Taufika. W młodym wieku odwiedził Wielką Brytanię, gdzie miał angielskiego nauczyciela w Kairze. Uczył się w Lozannie, a później w Wiedniu w Terezjańskiej Akademii Wojskowej. Znał język turecki (który był jego językiem ojczystym) oraz arabskiego, angielskiego, francuskiego i niemieckiego.

Podczas pobytu na uniwersytecie w Wiedniu otrzymał wiadomość o śmierci swojego ojca i tym, że został nowym kedywem, co miało miejsce tuż po ukończeniu 18. roku życia, kiedy to według ówczesnych przepisów tureckich mógł objąć tron. Przez pewien czas nie współpracował z Wielką Brytanią, marząc o przekształceniu Egiptu w mocarstwo. Jego władza nie była wspierana przez Brytyjczyków, co różniło się od rządów jego ojca. Abbas II był otoczony przez intrygi, ale z czasem zaczął dostrzegać wartość brytyjskich porad. Podczas swojej drugiej wizyty w Wielkiej Brytanii w 1900 roku przyznał, że jego protektorzy przyczynili się do dobra jego kraju i obiecał współpracować z przedstawicielami Jej Królewskiej Mości. Do jego osiągnięć można zaliczyć uregulowanie prawa, zmniejszenie obciążeń podatkowych, ponowny podbój Sudanu po powstaniu Mahdiego, rozpoczęcie prac irygacyjnych w Asuanie oraz promowanie edukacji wśród biedniejszych warstw społecznych. Większą wagę przykładał do rolnictwa niż do reform politycznych, a jego farma bydła i koni w pobliżu Kairu oraz Aleksandrii była jego chlubą. Ożenił się z księżniczką Ikbal Hanem, z którą miał kilka dzieci, a jego tytularny następca, Muhammad Abdul Moneim, przyszedł na świat 20 lutego 1899 roku.

W trakcie swojego panowania był zwolennikiem ruchu narodowego, który dążył do wyzwolenia Egiptu spod brytyjskiego protektoratu. W 1894 roku, krytykując Wielką Brytanię za militarną okupację, Evelyn Baring, znany jako lord Cromer, postanowił ograniczyć jego polityczną niezależność. Choć po 1894 roku Abbas II nie przewodził już ruchowi nacjonalistycznemu, zdołał zapewnić sobie wsparcie finansowe dla wydawania antybrytyjskiej, proislamskiej gazety „Al-Mu’ayyad”. W 1906 roku, gdy nacjonaliści domagali się powołania rządu egipskiego, Abbas II, pojednany z protektorami, stanowczo odrzucił ich postulaty. W 1907 roku zgodził się na utworzenie Partii Narodowej, której przewodniczącym był Mustafa Kamil. Dzięki lordowi Kitchenerowi członkowie partii zostali wydaleni z kraju lub uwięzieni, co wzmocniło pozycję Abbasa.

Kiedy Turcja przystąpiła do I wojny światowej po stronie państw centralnych, Abbas II wezwał ludność Egiptu i Sudanu do walki przeciwko Anglikom. 18 grudnia 1914 roku Wielka Brytania ustanowiła protektorat nad Egiptem oraz usunęła Abbasa II z władzy, wprowadzając na jego miejsce Husajna Kāmila. Były kedyw wspierał Imperium Osmańskie, organizując atak na Kanał Sueski. Jego stryj, Husajn Kāmil, a później Fuad I (wybrany przez Brytyjczyków na władcę Egiptu) nałożyli na Abbasa szereg ograniczeń mających na celu pozbawienie go posiadłości w Egipcie oraz zakazali mu wspierania. Zakazano mu również wjazdu do kraju i unieważniono prawo do odwoływania się od wyroków sądowych. Abbas w końcu zaakceptował te restrykcje i 12 maja 1931 roku zrzekł się swoich praw do tronu. Wyemigrował do Szwajcarii, gdzie zmarł w Genewie 19 grudnia 1944 roku.

Odznaczenia

Wśród jego odznaczeń znajdują się: