Abba Eban

Abba Eban

Abba Eban (hebr. אבא אבן), właściwie Aubrey Solomon Eban, urodził się 2 lutego 1915 roku w Kapsztadzie, a zmarł 17 listopada 2002 roku. Był izraelskim dyplomatą i politykiem, pełniącym funkcję wicepremiera oraz ministra edukacji w latach 1960–1963, a także ministra spraw zagranicznych w latach 1966–1974.

Życiorys

Urodził się jako Aubrey Solomon Eban w Kapsztadzie, a w dzieciństwie przeprowadził się do Wielkiej Brytanii. Uczył się w St. Olave’s Grammar School, a następnie wyróżniał się jako student w Queens’ College na Uniwersytecie Cambridge. W latach 1938–1940 prowadził zajęcia z języka arabskiego w Pembroke College. W czasie II wojny światowej służył w armii brytyjskiej, osiągając stopień majora, a także pełnił rolę oficera łącznikowego, odpowiedzialnego za relacje między aliantami a żydowską społecznością w Palestynie (jiszuw), gdzie pozostał po wojnie.

Po osiedleniu się w Izraelu, zmienił swoje imię na Abba, co brzmiało bardziej hebrajsko. Był pierwszym przedstawicielem Państwa Izrael w ONZ, gdzie odniósł sukces, uzyskując zgodę Narodów Zjednoczonych na podział Palestyny na część żydowską i arabską (Rezolucja 181). Ponadto pełnił funkcję ambasadora w USA. Jego umiejętności oratorskie oraz biegła znajomość dziesięciu języków przyczyniły się do pozyskania wsparcia dla Izraela ze strony wielu niezdecydowanych krajów, mimo że większość była mu niechętna lub wręcz wroga. W 1952 roku został wybrany na wiceprzewodniczącego Zgromadzenia Ogólnego NZ.

W 1959 roku opuścił USA i wrócił do Izraela, gdzie został wybrany do Knesetu z listy partii Mapai. W rządzie premiera Dawida Ben Guriona pełnił funkcję ministra edukacji i kultury od 1960 do 1963 roku, a następnie został wiceministrem w rządzie Lewiego Eszkola. W latach 1959–1966 był także prezesem Instytutu Weizmana w Rechowot.

W latach 1966–1974 sprawował urząd ministra spraw zagranicznych, broniąc wizerunku Izraela po wojnie sześciodniowej. Był zdecydowanym zwolennikiem oddania Arabom terytoriów zajętych w zamian za pokój, co spotkało się z krytyką za brak otwartego wyrażania swoich poglądów w izraelskiej debacie publicznej.

Jego słowa: „Palestyńczycy nigdy nie przeoczą szansy, by zmarnować szansę [na pokój]”, wypowiedziane po rozmowach pokojowych w Genewie w 1973 roku, często były cytowane.

W wyniku rozłamów w Partii Pracy, której był członkiem, w 1988 roku stracił miejsce w parlamencie. Resztę życia poświęcił na pisanie oraz wykłady, między innymi na uniwersytetach Princeton i Columbia. Był również narratorem w kilku telewizyjnych filmach dokumentalnych dotyczących historii Izraela.

W 2001 roku otrzymał najwyższe odznaczenie państwowe Państwa Izrael. Zmarł w 2002 roku i został pochowany w Kefar Szemarjahu, na północ od Tel Awiwu.

Życie prywatne

Jego syn, Eli, jest uznawanym na całym świecie klarnecistą, a kuzyn Oliver Sacks był znanym neurologiem.

Publikacje

• Voice of Israel (1957)
• The tide of nationalism (1959)
• My People – The Story Of The Jews (1968)
• My Country: The Story Of Modern Israel (1972)
• Abba Eban: An Autobiography (1977)
• The New Diplomacy: International Affairs in the Modern Age (1983)
• Heritage: Civilization and the Jews (1984)
• Israel: The First Forty Years (1987)
• Personal Witness, Israel through My Eyes (1992)

Bibliografia

Abba Eban (ang.) – profil na stronie Knesetu.

Linki zewnętrzne

Centrum Izraelskiej Dyplomacji Abby Ebana. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-04)]. (Część Instytutu Harry’ego S. Trumana na Rzecz Rozwoju i Pokoju)

Izraelskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-28)]. (Biografia i wybrane wystąpienia)