Aaron Smith

Aaron Smith (ur. 21 listopada 1988 w Palmerston North) to nowozelandzki rugbysta, który gra na pozycji łącznika młyna. Jest uznawany za wybitnego przedstawiciela swojego kraju oraz multimedalistę, w tym zdobywcę Pucharu Świata. W szczytowym okresie swojej kariery był powszechnie uważany za najlepszego zawodnika na swojej pozycji na świecie.

Młodość

Smith pochodzi z Feilding, miasta w południowej części Wyspy Północnej. W młodości uprawiał różnorodne sporty, jednak lepiej radził sobie w krykiecie niż w rugby. Kiedy miał 12 lat, musiał podjąć decyzję i wybrał rugby. Jako nastolatek uczęszczał do Feilding High School, gdzie uczył się razem z innym przyszłym „All Black” – Samem Whitelockiem. W latach 2003–2006 reprezentował swoją szkołę w rugby, dołączając równocześnie do klubu Feilding Yellows oraz młodzieżowych drużyn regionalnych, takich jak Manawatu U-18 i Hurricanes Schools.

Ze względu na swoją drobną budowę ciała i niewielki wzrost, Smith, zachęcony przez ojczyma, postanowił specjalizować się w jednym z elementów gry, aby zwiększyć swoje szanse na sukces w profesjonalnym sporcie. Skoncentrował się na doskonaleniu celności podań, spędzając wiele godzin na rzucaniu piłki w kierunku żółtej naklejki na koszu na śmieci.

Kariera klubowa

Na poziomie prowincjonalnym Smith zadebiutował w drużynie Manawatu w 2008 roku, w meczu z Bay of Plenty. W ciągu trzech sezonów wystąpił w 43 meczach, często grając obok Aarona Crudena, późniejszego partnera z kadry. Od 2012 roku jego występy w barwach „Turbos” zaczęły kolidować z obowiązkami reprezentacyjnymi.

W 2011 roku Smith podpisał kontrakt z zespołem Super Rugby, Highlanders, jako zmiennik Jimmy’ego Cowana, reprezentanta Nowej Zelandii. Już w następnym sezonie zdobył stałe miejsce w składzie. Highlanders zajęli dziewiąte miejsce, co było gorszym wynikiem niż w poprzednim sezonie. Sezon 2013 był szczególnie trudny, gdyż drużyna wygrała tylko trzy z 18 meczów, zajmując przedostatnią lokatę. W 2014 roku Highlanders spisali się jednak znacznie lepiej, zajmując szóstą pozycję w sezonie zasadniczym i awansując do fazy pucharowej, gdzie w ćwierćfinale przegrali z Sharks. Mimo różnych spekulacji, Smith podpisał nową umowę z drużyną w sierpniu, obowiązującą do połowy 2016 roku.

W sezonie 2015 Smith, jako kluczowy gracz Highlanders, poprowadził zespół do wielkiego finału, w którym pokonali Hurricanes. Po rozegraniu 78 meczów (w tym 60 z rzędu), przedłużył kontrakt z „Góralami” do końca sezonu 2019. Obrona tytułu mistrzowskiego w 2016 roku się nie powiodła – Highlanders zajęli drugie miejsce w nowozelandzkiej konferencji, co po reformie rozgrywek przełożyło się na piątą lokatę w ogólnej tabeli. Po pokonaniu Brumbies, drużyna przegrała w półfinale z Lions.

W marcu 2017 roku Smith rozegrał swój setny mecz dla Highlanders, w starciu z Rebels. Sezon 2017 zakończył się dla zespołu w pierwszej rundzie fazy pucharowej, gdzie ulegli Crusaders 0:17.

Kariera reprezentacyjna

Mimo że Smith pochodzi z regionu Manawatu-Wanganui, nie grał w młodzieżowych reprezentacjach Nowej Zelandii, nie otrzymując zaproszeń do drużyn U-14 czy U-19. W 2008 roku znalazł się w składzie reprezentacji do lat 20 na Mistrzostwa Świata Juniorów w Walii, gdzie „Baby Blacks” zdobyli złoty medal, pokonując Anglików w finale. Smith zadebiutował w tym meczu jako zmiennik, jednak szybko otrzymał żółtą kartkę.

W połowie 2010 roku Smith został powołany do zespołu Māori All Blacks, drugiej reprezentacji Nowej Zelandii, składającej się z zawodników maoryskiego pochodzenia. W serii meczów z okazji stulecia drużyny wystąpił w wygranych spotkaniach przeciwko Irlandii i Anglii.

Dwa lata później zadebiutował w drużynie „All Blacks” w meczu z Irlandią, szybko zdobywając pewne miejsce w składzie. W swoim pierwszym sezonie rozegrał 13 meczów, z czego tylko jeden jako rezerwowy. Z nowozelandzką kadrą zdobył złote medale w trzech kolejnych edycjach The Rugby Championship w latach 2012, 2013 i 2014. W 2015 roku Smith został powołany na Puchar Świata rozgrywany w Anglii, gdzie brał udział we wszystkich meczach „All Blacks”, z wyjątkiem spotkania z Namibią. W finale Nowozelandczycy pokonali Australię 34:17.

W czerwcu 2016 roku, w meczu z Walią, Smith zanotował swoje 50. wystąpienie w kadrze narodowej. Po roku przerwy, w 2016 roku „All Blacks” z Smithem w składzie ponownie zdobyli tytuł w The Rugby Championship, wyrównując rekord liczby wygranych meczów międzynarodowych z rzędu. Osiągnięcie to powtórzyli w 2017 roku, wygrywając łącznie 12 kolejnych meczów w tych rozgrywkach.

Styl gry

Smith, z uwagi na swoją budowę ciała, charakteryzuje się większą sprawnością oraz niżej położonym środkiem ciężkości niż większość zawodników. Doskonale wykonuje zagrania nogą i, jak na swoje warunki fizyczne, potrafi dobrze szarżować rywali. Jego największymi atutami są jednak ponadprzeciętna szybkość w przegrupowaniach oraz niezwykła dokładność podań obiema rękoma. Justin Marshall, były reprezentant Nowej Zelandii, zauważa, że zachowanie Smitha w formacji rucku przyspiesza grę drużyny o dwie do trzech sekund. Te cechy, według komentatorów, przyczyniły się do poprawy występów nowozelandzkiej reprezentacji.

W powszechnym odczuciu Smith był w szczytowym okresie kariery najlepszym zawodnikiem na swojej pozycji na świecie. Porównywano go do Chrisa Laidlawa, znakomitego „All Black” z lat 60. Will Genia, uznawany w swoim czasie za najlepszą „dziewiątkę” na świecie, w 2015 roku stwierdził, że Smith jest najlepszym łącznikiem młyna, „i to już od kilku lat”. Jego utrzymująca się przez wiele sezonów wysoka forma przyczyniła się do uznania go za najlepiej podającego zawodnika na świecie, co podkreślił Peter Stringer, blisko stukrotny reprezentant Irlandii.

W 2016 roku Warren Gatland, trener British and Irish Lions, wyraził przekonanie, że Smith był wówczas najlepszym zawodnikiem na świecie, niezależnie od pozycji, oraz najbardziej wpływowym członkiem nowozelandzkiej drużyny narodowej.

Nagrody i wyróżnienia

nagroda dla najlepszego maoryskiego zawodnika 2014 roku (Tom French Memorial Trophy)
nominacja do nagrody dla najlepszego maoryskiego gracza roku 2015
nominacja do nagrody dla najlepszego nowozelandzkiego gracza w Super Rugby w sezonie 2015 (Super Rugby Player of the Year)

Życie prywatne

Smith ma maoryskie korzenie i pochodzi z iwi (plemienia) Ngāti Kahungunu. Jego matka, Bridget, była nauczycielką, a ojczym, Wayne, brał udział w amatorskich rozgrywkach rugby. Aaron w młodości pracował w zakładzie fryzjerskim, a później strzygł włosy niektórym kolegom z reprezentacji.

Skandal obyczajowy

W październiku 2016 roku, tuż przed wylotem z reprezentacją na mecz do Południowej Afryki, Smith został zauważony wychodząc z kobietą z toalety dla niepełnosprawnych. Świadkowie nie mieli wątpliwości co do intymnego charakteru spotkania. Incydent na lotnisku w Christchurch wywołał szeroką dyskusję w nowozelandzkiej opinii publicznej, a głos zabrał m.in. premier John Key oraz dyrektor wykonawczy New Zealand Rugby Union, Steve Tew. Krytycznie oceniano fakt, że zawodnik był wówczas na zgrupowaniu, nosił strój reprezentacji i naraził na szwank dobre imię drużyny narodowej. Smith szybko wydał oficjalne oświadczenie, w którym przeprosił zarówno bliskich, jak i osoby związane z rugby. Po ujawnieniu sprawy zawodnik został tymczasowo zawieszony i wycofany z drużyny na nadchodzące spotkanie, opuszczając łącznie trzy mecze. Po roku, gdy okazało się, że jego wyjaśnienia były nieprawdziwe, otrzymał formalne upomnienie od federacji. Wydarzenia te miały również wpływ na jego formę psychiczną i fizyczną, a Smith przyznał, że potrzebował kilku miesięcy, aby powrócić do właściwej dyspozycji.