Aare – Rzeka w Szwajcarii
Aare (niem. Aare, fr. Aar, ret. Ara) to rzeka znajdująca się w Szwajcarii, która jest lewym i najdłuższym dopływem Renu na jej terytorium, osiągając długość 295 km, płynąc całkowicie w granicach kraju. Jest to również drugi lewy dopływ Renu pod względem długości, ustępujący jedynie Mozeli, a jednocześnie jest najbogatszym w wodę.
Rzeka ma swoje źródło w lodowcu o tej samej nazwie, znajdującym się w grupie górskiej Finsteraarhorn w Alpach Berneńskich. W Interlaken Aare jest skanalizowana, zanim wpłynie do jeziora Thun. Rzeka przepływa przez jeziora Brienz oraz Thun. Wcześniej omijała system „Trzech jezior”, płynąc z Aarbergu bezpośrednio do Büren an der Aare. Od czasu pierwszej korekty wód Jury, która miała miejsce w latach 1868–1891, Aare wpływa przez Kanał Hagneck do jeziora Bienne i opuszcza je przez Kanał Nidau-Büren. W górnym biegu rzeki znajduje się wiele wodospadów, w tym m.in. Handeggfall. Aare przepływa przez takie miasta jak Berno, Thun, Solura oraz Aarau, a uchodzi do Renu w rejonie Koblencji, naprzeciwko Waldshut. Na rzece zbudowano liczne elektrownie wodne, a w dolnym biegu jest ona żeglowna. W łożysku rzeki można znaleźć piasek złotonośny.
Dopływy
- lewobrzeżny: Sarine
- prawobrzeżne: Emme, Reuss, Limmat
Główne miasta nad Aare
- Thun
- Berno
- Solura
- Aarau
W czasie wojen napoleońskich austriacki arcyksiążę Karol, próbując przejść przez Aare, został pokonany przez wojska francuskie, dowodzone przez generałów Neya oraz Heudeleta de Bierre 7 sierpnia 1799 roku.
O Aare oraz wodospadzie Handegg wspomniał Juliusz Słowacki w swoim poemacie W Szwajcarii (1839), w wersach 7-8:
W szwajcarskich górach jest jedna kaskada,
gdzie Aar wody błękitnymi spada.
Przypisy
Bibliografia
Encyklopedia PWN. Geografia świata: środowisko przyrodnicze, red. J. Puskarz. Wydawnictwa Naukowe PWN, Warszawa 2008.
Kopaliński W., Słownik mitów i tradycji kultury. Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1985.
