Aały Tokombajew

(pseud. „Bałka”, kirg. Аалы Токомбаев, Балка; ur. 7 listopada 1904 w rejonie Kemin, zm. 19 czerwca 1988 we Frunze) – kirgiski pisarz, członek Akademii Nauk Kirgiskiej SRR.

Życiorys

Urodził się w ubogiej rodzinie chłopskiej. Po rozpoczęciu powstania w Azji Środkowej, w latach 1916–1918 przebywał z rodziną w Chinach, gdzie w 1917 roku zmarli wszyscy członkowie jego rodziny, z wyjątkiem niego, w wyniku głodu i tyfusu. W latach 1922–1923 uczęszczał do szkoły w Taszkencie, a w 1927 roku ukończył Środkowoazjatycki Uniwersytet Komunistyczny im. Lenina (dzisiaj Narodowy Uniwersytet Uzbekistanu) i objął kierownictwo oddziału edukacji narodowej w jednym z kantonów Kirgizji. Od 1923 roku był członkiem Komsomołu, a od 1927 roku należał do WKP(b). Pełnił funkcję sekretarza odpowiedzialnego za gazetę „Kyzył Kyrgyzstan” („Czerwony Kirgistan”) w Frunze (obecnie Biszkek). W latach 1930–1931 pracował jako redaktor w sektorze kirgiskim Centralnego Wydawnictwa w Moskwie, a później został redaktorem naczelnym Państwowego Wydawnictwa Kirgiskiej ASRR oraz pierwszym redaktorem naczelnym pisma literackiego „Czabuuł”. Należał do grona postępowych pisarzy, związanych z pierwszą gazetą w języku kirgiskim, którą założono w 1924 roku, „Erkin too”. Tworzył poezję liryczną, bajki oraz poematy, w tym zbiór „Ajał ajnegi – Zwierciadło niewieście” z 1929 roku, dotyczący sytuacji kobiet kirgiskich, oraz zbiór wierszy „O Leninie” z 1927 roku. Był również autorem realistycznych opowiadań i powieści w literaturze kirgiskiej. W 1934 roku został przewodniczącym nowo powstałego Związku Pisarzy Kirgiskiej ASRR, redagował pismo „Sowettik Kyrgyzstan” („Radziecki Kirgistan”) oraz był dyrektorem Instytutu Języka, Literatury i Sztuki Kirgiskiej Filii Akademii Nauk ZSRR. W 1937 roku, podczas wielkiego terroru, został zwolniony z pracy i 16 października aresztowany przez NKWD, oskarżony o „burżuazyjny nacjonalizm”, rzekomą przynależność do „Socjalistycznej Partii Turańskiej”, a także o działalność kontrrewolucyjną i szpiegostwo na rzecz Japonii. Po przesłuchaniach, w końcu 4 czerwca 1939 roku został zwolniony i w 1940 roku ponownie objął kierownictwo Związku Pisarzy Kirgiskiej SRR (do 1944 roku); ponownie pełnił tę funkcję w latach 1946–1949. Dwukrotnie był deputowanym do Rady Najwyższej Kirgiskiej SRR, a wcześniej członkiem Centralnego Komitetu Wykonawczego (CIK) Kirgiskiej ASRR. Działał także w Towarzystwie Przyjaźni Chińsko-Kirgiskiej.