Aalen
Aalen to miasto powiatowe położone w południowych Niemczech, w kraj związkowym Badenia-Wirtembergia, w rejencji Stuttgart, w regionie Ostwürttemberg. Jest siedzibą powiatu Ostalb oraz wspólnoty administracyjnej Aalen.
Geografia
Miasto zlokalizowane jest w dolinie rzeki Kocher, znajdującej się w Jura Szwabskiej, która rozciąga się na południe od Aalen. Od północy miasto otaczają Ellwanger Berge. W okolicy znajdują się źródła rzek Rems (blisko Essingen, na zachód od Aalen) oraz Jagst (w rejonie Unterschneidheim na wschód od miasta), które podobnie jak Kocher wpadają do Neckaru.
Podział administracyjny
W skład Aalen wchodzą następujące dzielnice:
- Śródmieście (niem. Kernstadt), w tym Unterrombach (w granicach miasta od 1938)
- Wasseralfingen
- Waldhausen (od 1970)
- Ebnat
- Hofen (od 1972)
- Dewangen
- Fachsenfeld
- Unterkochen (od 1973)
Historia
Aalen uzyskało prawa miejskie w XIV wieku. W latach 1360–1803 było wolnym miastem Rzeszy (Reichsstadt), a następnie zostało przyłączone do Elektoratu Wirtembergii. W 1636 roku miasto doznało znacznych zniszczeń na skutek pożaru. W XIX wieku Aalen stało się ważnym węzłem kolejowym. W 1880 roku liczba mieszkańców wynosiła 6,7 tys. W tym czasie miasto dysponowało gimnazjum klasycznym, szkołą realną oraz różnymi zakładami przemysłowymi, w tym tkalnią wełny, przędzalnią jedwabiu, farbiarnią chemiczną, garbarnią, fabryką gwoździ drucianych oraz dużą fabryką lokomotyw. Na przełomie XIX i XX wieku liczba mieszkańców wzrosła do 7,2 tys., około 1925 roku wynosiła 9 tys., a w 1960 roku – 31,1 tys. mieszkańców, natomiast w 1990 roku osiągnęła 63,3 tys. mieszkańców.
W 1975 roku do Aalen przyłączono sąsiednie miasto Wasseralfingen, co zwiększyło jego powierzchnię o niemal 1/3.
Atrakcje turystyczne
- gotycki kościół św. Jana (Johanneskirche)
- ratusz z lat 1606–1635 z tzw. szpiegiem na wieżyczce
- barokowy kościół ewangelicki Sankt Nikolaus z 1765 roku
- szpital miejski z 1702 roku
W Aalen znajdują się również ślady zabudowy rzymskiej, domy w konstrukcji szkieletowej z XVI-XVIII wieku, a także źródła termalne (znane jako Limes-Thermen) oraz muzea, takie jak Limesmuseum, Muzeum Geologiczno-Paleontologiczne, Heimatmuseum oraz Schubartmuseum.
W 1989 roku zbiory Deutsche Esperanto-Bibliothek, istniejącej od 1908 roku, zostały przeniesione do budynku miejskiej biblioteki.
Gospodarka
W regionie znajdują się pokłady kamienia oraz mało wydajnej rudy żelaza. Główne gałęzie przemysłu to przemysł metalowy oraz budowa maszyn. W Aalen znajdują się także zakłady związane z branżami optyczną, papierniczą, instrumentów medycznych, farmaceutyczną oraz odzieżową. Miasto pełni rolę węzła kolejowego, posiadając m.in. połączenie z Ulm.
Transport
Aalen jest kluczowym węzłem kolejowym, a w mieście znajduje się stacja kolejowa Aalen.
Szkolnictwo
Oprócz szkół podstawowych i średnich, w Aalen funkcjonuje uczelnia – Hochschule Aalen.
Sport i turystyka
W 3. Bundeslidze występuje klub piłkarski VfR Aalen.
Współpraca
Aalen utrzymuje współpracę z następującymi miejscowościami partnerskimi:
- Antiochia, Turcja (od 1995)
- Cervia, Włochy (od 2011)
- Christchurch, Wielka Brytania (od 1981)
- Ebnat-Kappel, Szwajcaria – kontakty utrzymuje dzielnica Ebnat
- Saint-Lô, Francja (od 1978)
- Tatabánya, Węgry (od 1987)
- Vilankulo, Mozambik (od 2018)
- Webster, Stany Zjednoczone (od 2003) – kontakty utrzymuje dzielnica Dewangen
Pozostałe informacje
Aalen zajmuje drugie miejsce po Akwizgranie (niem. Aachen) w alfabetycznym indeksie miejscowości w Europie.
Ludzie związani z Aalen
Przypisy
Bibliografia
Wielka Encyklopedia PWN. T. I. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001.
Michaela Bauer-Jonis, Beatrix Finke, Jorg Meidenbauer: Neues Grosses Lexikon in Farbe. Kolonia: Buch und Zeit Verlagsgesellschaft, 1992. ISBN 3-8174-5003-6. (niem.).